به‌تازگی گزارش‌های زیادی درباره بروز ضایعه پوستی در بیماران مبتلا به ویروس کرونا (کووید۱۹) منتشر شده است. این ضایعه‌ها در شکل‌های مختلفی ظاهر شده‌اند؛ برخی از آن‌ها به صورت لکه‌های کوچک قرمزرنگ هستند و برخی دیگر به شکل زخم‌های بزرگ‌تر با ظاهری مثل یخ‌زدگی انگشتان پا. با این‌حال، بسیار زود است که بگوییم این ضایعه‌ها توسط بیماری جدید ویروس کرونا ایجاد شده‌اند یا عوامل دیگری در آن دخیل بوده‌اند.
کاناده شینکای (Kanade Shinkai)، پرفسور امراض پوستی از دانشگاه کالیفرنیا، در مقاله‌ای که به‌همراه همکارانش در مجله JAMA Dermatology چاپ کرده نوشته است: این اتفاق واقعا سوال بزرگی برای ما ایجاد کرده است. هنوز معلوم نیست که آیا ضایعه‌های پوستی گزارش‌شده در بیماران مبتلا به ویروس کرونا، در اثر این بیماری به وجود آمده‌اند یا اینکه آن‌ها نوعی الگوهای واکنشی بدن به فعالیت سیستم ایمنی هستند.
شینکای می‌گوید: این احتمال وجود دارد که برخی از این ضایعات پوستی به‌خاطر مصرف داروها یا حتی در اثر سایر ویروس‌ها ایجاد شده باشند. در شبکه‌های اجتماعی و فروم‌های آنلاین صحبت‌های زیادی درباره این ضایعه‌ها وجود دارد، اما الان زمان آن است که علم پزشکی پاسخ مناسبی برای آن بیابد.
از جمله سوالاتی که درباره این ضایعه‌های پوستی مطرح است این است که آن‌ها چقدر در بیماران مبتلا به ویروس کرونا شایع هستند و بروز آن‌ها چه معنایی برای روند درمان بیماری دارد.
این ضایعه‌ها چقدر شایع هستند؟
ما می‌دانیم که بعضی از بیماری‌های ویروسی مانند سرخک و آبله‌مرغان می‌توانند باعث ایجاد ضایعه‌های پوستی شوند، اما ضایعه‌های ویروسی معمولا در کودکان دیده می‌شوند. شینکای می‌گوید: واقعا بسیار عجیب است که گزارش‌های متعددی از بروز چنین ضایعاتی در بیماران بزرگسال مبتلا به کووید۱۹ وجود دارد.
هنوز مشخص نیست که میزان شیوع این ضایعه‌ها در بیماران چقدر است. در یک مطالعه اخیر که روی بیش از ۱۰۰۰ بیمار کووید۱۹ در چین انجام شده و نتایج آن در مجله New England Journal به چاپ رسیده، ضایعه‌های پوستی فقط در ۰.۲ درصد از بیماران مشاهده شده است. اما در یک مطالعه جدیدتر که توسط پزشکان امراض پوستی اسپانیا روی ۱۵۰ بیمار کرونایی انجام گرفته، ضایعه‌های بیشتری دیده شده است.
به گفته شینکای، مطالعات بیشتری نیاز است تا با تحت‌نظر داشتن بیماران در طول مدت‌زمان مشخصی، ایده بهتری درباره ارتباط این ضایعه‌ها با کووید۱۹ به دست آورد. البته مشکلی که در این رابطه وجود دارد آن است که بعضی از بیماران ممکن است فقط علایم خفیف داشته باشند یا اصلا هیچ علایمی بروز ندهند و هرگز به‌عنوان یک بیمار کووید۱۹ در نظر گرفته نشوند.
ظاهر ضایعه‌ها چگونه است؟
ضایعه‌های پوستی گاهی‌اوقات می‌توانند علامت یک بیماری خاص باشند. شینکای می‌گوید: اینکه آیا این موضوع در مورد بیماران کووید۱۹ هم صادق است یا نه هنوز معلوم نیست.
تاکنون ضایعه‌های پوستی متنوعی در بیمارن مبتلا به ویروس کرونا دیده شده است. یک مطالعه جدید که اخیرا در مجله British Journal of Dermatology به چاپ رسیده، ضایعه‌های ناشی از بیماری کووید۱۹ را به پنج دسته تقسیم‌بندی کرده است: ضایعه “maculopapular” که ظاهری شبیه لکه‌های قرمزرنگ دارد و بیشتر در بیماری‌های ویروسی مانند سرخک مشاهده شده است؛ ضایعه “urticaria” که به شکل کندو است؛ ضایعه “livedo” که الگوی شبکه‌ای یا سوراخ‌دار دارد؛ ضایعه “vesicular eruption” که به صورت تاول است؛ و ضایعه “covid toes” که ظاهری مثل یخ‌زدگی انگشتان پا دارد.
بنابراین هر کدام از این ضایعه‌های پوستی که به‌عنوان علایم احتمالی کووید۱۹ ظاهر می‌شوند، نیاز به مطالعات بیشتری توسط پزشکان و متخصصان امراض پوستی دارد.
گزارشی نیز که اخیرا در مجله JAMA Dermatology چاپ شده، مورد مردی را در اسپانیا توضیح داده بود که لکه‌های نقطه‌ای قرمزرنگی روی پوست‌اش ظاهر شده بودند. همچنین گزارش دیگری که در همین مجله منتشر شده بود به یک بیمار در فرانسه اشاره کرده که زخم‌های بزرگ‌تری را که به زخم‌های “digitate papulosquamous eruption” معروف هستند روی پوست خود توسعه داده بود.
زمان بروز ضایعه‌ها با بیماری کووید۱۹ هم متفاوت بوده است. در برخی موارد این ضایعه‌ها قبل از علایمی مثل تب ظاهر شده‌اند و در موارد دیگری چند روز بعد از شروع بیماری یا در اواخر دوره بیماری مشاهده شده‌اند.
سوالات بی‌جواب
به گفته شینکای مطالعات گسترده‌ای برای بررسی این ضایعه‌های پوستی و زمان بروز آن‌ها لازم است. پزشکان همچنین نیاز به بررسی نمونه بافت‌های بیماران خواهند داشت تا ببینند آیا ویروس کرونا هم می‌تواند مثل برخی از ویروس‌هایی که ضایعه‌های پوستی ایجاد می‌کنند، در داخل خود پوست وجود داده باشد.
ضمن اینکه اهمیت این ضایعه‌ها هم باید مورد مطالعه قرار بگیرد. برای مثال برخی از بیماران با ضایعه “covid toes”، علایم خفیف کووید۱۹ داشته‌اند.
آکادمی امراض پوستی آمریکا برای اینکه به پزشکان کمک کند تا چیزهای بیشتری درباره بیماری کووید۱۹ یاد بگیرند، یک صفحه آنلاین برای ثبت علایم پوستی ناشی از این بیماری ایجاد کرده تا پزشکان در آنجا بتوانند گزارش‌های خود را درباره بیماری به این آکادمی ارسال کنند.
