به تازگی داروی دگزامتازون به عنوان یک درمان برای افرادی که مبتلا به ویروس کرونا هستند و شرایط وخیمی دارند، ارایه شده است.
آزمایش این دارو در انگلستان نشان داده که استفاده از آن میتواند باعث نجات برخی از مبتلایان شود و برای همین آن را نمیتوان یک راه حل قطعی برای همه افراد دانست، با این حال دگزامتازون اولین داروی تایید شده در این زمینه در سطح بین المللی است و سازمان خدمات درمانی انگلستان اجازه دارد تا فورا آن را تجویز کند.
دگزامتازون چیست و چگونه عمل میکند؟
دگزامتازون نوعی استروئید است که عملکرد هورمونهای ضد التهاب را تقلید میکند. بدن به طور طبیعی این هورمونها را میسازد که البته کارایی سیستم ایمنی بدن را کاهش میدهد. در مورد مبتلایان به کرونا بایستی گفت این ویروس و واکنش بدن برای مقابله با آن، باعث التهاب میشود. در برخی موارد، سیستم دفاعی یا ایمنی بدن بیش از اندازه فعال شده و همین واکنش نیز میتواند به مرگ بیمار منجر شود.
به عبارت دیگر همان واکنشی که طبیعت برای حمله به عوامل عفونتزا طراحی کرده خود به سلولهای بدن بیمار حمله و آنها را نابود میکند. در واقع دگزامتازون باعث تخفیف این واکنش میشود و برای همین بیمارانی بایستی از آن استفاده کنند که در شرایط وخیمی قرار دارند.
میزان کارایی دگزامتازون چقدر است؟
به گفته پژوهشگران استفاده از دگزامتازون برای بیماران متصل به دستگاه اکسیژن، میتواند جان یک نفر را از هر سه نفر بیمار نجات دهد. در مورد بیمارانی که فقط از اکسیژن استفاده میکنند و حال وخیمتری دارند، کارایی دگزامتازون کمتر بوده و به جلوگیری از مرگ یک نفر از هر پنج نفر بیمار در آستانه مرگ منجر میشود.
لازم به ذکر است دگزامتازون در مورد بیمارانی که از دستگاههای تنفسی استفاده نمیکنند، تاثیر چندانی نداشته است و برای همین بهتر است بیماران عادی از آن استفاده نکنند. در حال حاضر دگزامتازون فقط برای افراد بزرگسال توصیه شده و برای زنان باردار یا مادران شیرده هم مورد استفاده قرار نمیگیرد.
چگونه دگزامتازون را تهیه کنیم؟
دگزامتازون یک داروی نسبتا ارزانقیمت است که پیش از این در بازار هم وجود داشته است. این دارو برای نخستین بار در سال ۱۹۵۷ ساخته شد و هم اکنون در همه جای دنیا به وفور یافت میشود.
از آنجا که این دارو مدتها قبل ساخته شده، دارای امتیاز ثبت اختراع هم نیست و شرکتهای مختلف داروسازی در نقاط مختلف جهان امکان ساخت و توزیع آن را دارند. خصوصیات اقتصادی این دارو به خصوص برای کشورهای کم درآمد مهم است و سازمان بهداشت جهانی از نتیجه آزمایش انجام شده در انگلستان استقبال کرده است.
دگزامتازون برای چه بیماریهای دیگری استفاده میشود؟
احتمال زیاد تا به امروز اسم این دارو را شنیده و حتی از آن مصرف هم کرده باشید. دگزامتازون در بیماریهای مختلفی که باعث التهاب یا ورم در بدن شود، کاربرد دارد. مورد استفاده دیگر آن وقتی است که سیستم ایمنی بدن بیش از اندازه فعال میشود؛ مثلا در موارد ابتلای شدید به آسم، ممکن است ریهها و مجاری تنفسی به شدت ملتهب شده و آلرژی یا حساسیت شدید، التهاب و درد مفاصل را به همراه بیاورد.
همچنین دگزامتازون در درمان عوارض خودایمنی مانند آرتروز روماتیسمی و لوپوس به کار میرود. این عوارض زمانی بروز میکند که سیستم ایمنی بدن به اشتباه خود بدن را هدف قرار میدهد.
دگزامتازون چه عوارض جانبی دارد؟
عوارض جانبی دگزامتازون در موارد استفاده جهت درمان سایر بیماریها عبارت بوده است از مشکل در خوابیدن، افزایش وزن و محبوس شدن مایعات بدن. عوارض جانبی نادرتر عبارتند از اشکالاتی در چشم شامل تار شدن دید و حتی خونریزی.
در عین حال مقدار تجویز شده برای بیماران مبتلا به کرونا کم است و برای همین پیشبینی میشود این مقدار کم، عوارض خاصی در پی نداشته باشد.