اکنون 9 ماه از شیوع ویروس کرونا گذشته است، اما هنوز هم نمی‌توان نظری در مورد اینکه چرا شدت و روند این بیماری در افراد مختلف متفاوت است، ارائه داد. بخشی از مشکل می‌تواند این باشد که جمع‌آوری اطلاعات با جزئیات کافی را در اولویت قرار نداده‌ایم. اکنون بیشتر کشورها فقط سن و جنسیت افرادی را که به دلیل ابتلا به کووید-19 فوت کرده‌اند، گزارش می‌کنند. این مقدار اطلاعات برای درک بهتر از این بیماری اصلا کافی نیست.
هنگام بررسی اطلاعاتی از این بیماری، الگوهایی وجود دارد که می‌تواند طرز فکر ما را نسبت به آن تغییر دهد؛ از جمله اینکه مثلا مردان در معرض خطر بیشتری قرار دارند. اما چون مشخصات جمعیتی و شرایط بهداشتی افراد آلوده را در اختیار نداریم، این‌چنین مسائلی بدون توضیح بیشتر باقی می‌مانند. اگر این اطلاعات را در اختیار داشتیم، می‌توانستیم این بیماری را مانند بیماری‌های دیگر که اطلاعات زیاد و غنی‌تری از آن‌ها وجود دارد، بهتر بررسی، پیشگیری و کنترل کنیم.
اطلاعات بیشتر و دقیق‌تر باعث بهبود سلامتی می‌شود
اگر اطلاعات بیشتری از یک بیماری گزارش شود، مواردی که باعث بیماری شد به زیر گروه‌هایی تفکیک می‌شود. در نتیجه نگرش بیشتری درباره آن فراهم شده و نتایج بهتری نیز به بیماران ارائه خواهد شد. به عنوان مثال، طی دو دهه گذشته در ایالات متحده، با دانستن دلایل شیوع بیماری‌های قلبی و سکته مغزی و نتایج آن براساس جنسیت، قومیت، سن و نحوه مبارزه، بیماری به طور قابل توجه‌ای مدیریت شده است.
اطلاعات تفکیک شده نشان می‌دهند که بیماران آفریقایی آمریکایی مبتلا به بیماری قلبی، جوان‌تر هستند و چندین بیماری مرتبط با آن مانند فشار خون بالا و دیابت دارند که بیماری قلبی را بدتر می‌کنند. این افراد دسترسی کمتری نیز به موارد پیشگیری این بیماری داشتند. تمام این اطلاعات برای درمانی موثر، حیاتی است و به لطف اطلاعاتی که از روش تفکیک کردن بدست آمد، در دستورالعمل‌های درمان بیماری‌ها نیز گنجانده می‌شود. به غیر از تمام این موارد، می‌توان به راحتی این عوامل را نادیده گرفت.
تحلیل اطلاعات دقیق نشان داده است که تأثیرات استاتین برای کاهش کلسترول در بیماران اروپایی، آسیایی و آفریقایی متفاوت است. در این حالت به نسخه‌های دقیق‌تری نیاز می‌شود. اطلاعات بدست آمده از روش تفکیک نشان داد که تعصبات موجود در روند درمان مثلا بین زنان و مردان یا بیماران سیاه‌پوست و بیماران سفید پوست منجر به اختلاف نتایج برجسته‌ای می‌شود.
میزان قربانیان ناشی از ویروس کرونا مانند یک معماست
اگر فقط اطلاعات مربوط به سن و جنسیت بیماران مبتلا به ویروس کرونا را در اختیار داشته باشیم، نمی‌توانیم آمار بسیار دقیقی درمورد آن ارائه دهیم. اما اگر بتوان اطلاعات بیشتری جمع‌آوری کرد، نگرش بهتری را نیز از آن براساس الگوهای ناشناخته بدست خواهیم آورد.
نمودار زیر میزان قربانیان در انگلیس و ولز را در 30 هفته اول سال جاری نشان می‌دهد.
میزان قربانیان ویروس کرونا با رنگ قرمز نشان داده شده است. میزان مرگ و میر ناشی از بیماری‌های دیگر نیز در سال 2020 به رنگ آبی در آمده است. خط خاکستری در این نمودار میانگین کلی از مرگ و میر انسان‌ها را در پنج سال گذشته نشان می‌دهد. اطلاعات براساس جنسیت افراد تقسیم شده؛ مثلا نقطه‌چین‌ها برای مردان و خطوط یکپارچه نیز برای زنان است.
افزایش شدیدی در میزان مرگ و میر ناشی از ویروس کرونا وجود دارد؛ در حدود هفته سیزدهم به شدت افزایش یافته و پس از هفته شانزدهم نیز به سرعت کاهش می‌یابد. همانطور که با خط قرمز نقطه‌چین در بالاتر از خط ثابت نشان داده شده است، در هفته‌هایی که میزان مرگ و میر بیشتر بوده است، مردان بیشتری نسبت به زنان جان خود را از دست دادند. با این مشاهدات که در اطلاعات جهانی نیز وجود دارد، می‌توان به این نتیجه رسید که مردان نسبت به زنان بیشتر در معرض خطر مرگ ناشی از ویروس کرونا هستند.
بر این اساس، حدس‌های زیادی نیز برای این مسئله وجود داشته است. در این باره نظریه‌هایی مانند اینکه به چه علت سیستم ایمنی بدن مردان در برابر ویروس ضعیف‌تر است، چرا ویروس به راحتی وارد سلول‌های مردان شود و یا اینکه آیا فعالیت‌هایی مانند سیگار کشیدن در آن نقش دارد یا خیر، وجود دارد.
با این حال، در هفته بیستم روی نمودار، دیگر قربانیان بیشتر این ویروس مردان نبودند. دو خط قرمز به هم نزدیک می‌شوند. این تغییر در نمودار زیر که نسبت مرگ و میر بین زنان و مردان را برای این دوره نشان می‌دهد، با وضوح بیشتری نشان داده شده است.
این واقعیت که نسبت مرگ و میر ناشی از این ویروس در مردان و زنان سازگار نیست (اول افزایش یافته و سپس کاهش می‌یابد)، نشان از این دارد که ارتباط بین جنسیت و مرگ ممکن است در روزهای ابتدایی همه‌گیری بیش از حد مهم جلوه داده شده بود. اطلاعات مربوط به مراحل بعدی این همه‌گیری نشان از آن دارد که زنان و مردان به یک اندازه در خطر مرگ قرار دارند.
اگر به نمودار اول بازگردیم، با توجه به خطوط آبی بالاتر از خطوط خاکستری، افزایش شدید در تعداد مرگ و میر ناشی از بیماری‌های دیگر در مردان و زنان را می‌بینیم. این آمار مرگ و میر نسبت به سال‌های گذشته بسیار بیشتر است.
دوباره به دلیل کمبود اطلاعات، دلایل افزایش چشمگیر برای مرگ و میر ناشی از بیماری‌های غیر ویروس کرونا ناشناخته است. خدمات بهداشتی نامناسب، عدم مراجعه به پزشک در هنگام بیماری به دلیل احتمال ابتلا به ویروس کرونا، نگرانی در مورد فشار بیش از حد سیستم بهداشتی، یا موفق نشدن در مراقبت‌های اولیه در افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن، می‌تواند دلایل آن باشد.
اما حقیقت این است که ما اطلاعاتی در این زمینه نداریم.
اقداماتی که باید انجام می‌دادیم!
بیمارستان‌ها و مراکز درمانی باید اطلاعات دقیق بیماران کرونایی را جمع‌آوری کنند. این اطلاعات مربوط به عوامل اجتماعی مانند نژاد، قومیت، شغل و وضعیت اقتصادی اجتماعی و همچنین تاریخچه پزشکی افراد و اطلاعات در مورد شرایط پیشین آن‌هاست که بر سلامتی‌شان تأثیر می‌گذارد.
اگرچه بسیاری از بیماری‌ها مانند دیابت، فشار خون بالا و چاقی با ویروس کرونا در ارتباط هستند، حتی با داده‌ها نیز نمی‌توان تشخیص داد که مدیریت مناسب این شرایط بر شدت بیماری ویروس کرونا تأثیر دارد یا خیر. اگر ویروس کرونا با این بیماری‌ها در ارتباط باشد، سیاست‌گذاران باید اقدام جامعی را برای دسترسی به مراقبت‌های پیشگیرانه بیماری‌های زمینه‌ای فراهم کنند.
برای اینکه شرایط برای این نوع تجزیه و تحلیل فراهم شود، دولت‌ها باید بیمارستان‌ها را برای جمع‌آوری داده‌های خود ملزم کنند. سازمان بهداشت جهانی نیز در حال حاضر زمینه‌ای را برای جمع‌آوری چنین اطلاعاتی ایجاد کرده است.
با افزایش میزان قربانیان به حدود نهصد هزار نفر در سراسر جهان، باید از تمام اطلاعاتی که در اختیار داریم به بهترین نحو استفاده کنیم.
