یکی از گلایه‌هایی که برخی خریداران و مشتریان دیجی‌کالا در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی مطرح می‌کنند احتکار و گران‌فروشی این فروشگاه اینترنتی است. این کاربران می‌گویند اجناس در دیجی‌کالا گران‌تر از دیگر فروشگاه‌ها هستند یا تخفیف‌ها کاذب بوده و حتی پس از کسر تخفیف‌ها، باز هم قیمت تمام شده یک کالا بیشتر از بازار است.
این انگشت اتهام گران‌فروشی فقط به سوی دیجی‌کالا نیست و در مقاطعی از سال و با توجه به وضعیت بازار به سوی دیگر فروشگاه‌های آنلاین گرفته شده و بر سر زبان‌ها می‌افتد.
در این مطلب می‌خواهیم یک بار برای همیشه بررسی کنیم آیا واقعا دیجی‌کالا و دیگر خرده‌فروشی‌های آنلاین به دنبال گران‌فروشی، احتکار و افزایش قیمت اجناس هستند؟ روند قیمت‌گذاری کالاها در دیجی‌کالا چگونه است و ریشه تفاوت قیمت بالای برخی کالاها در فروشگاه‌های اینترنتی چیست؟
پیش از هرچیز ویدئو اختصاصی زیر را ببینید تا به جواب سوال بالا برسید:
چه زمانی به نظر می‌رسد دیجی‌کالا گران‌فروشی می‌کند؟
نکته مهم و نخست که باید درباره قیمت کالاها در خرده‌فروشی‌هایی مانند دیجی‌کالا و هر فروشگاه آنلاین دیگری ذکر شود، بازه زمانی است که قیمت‌ها افزایش پیدا می‌کنند و تعادل بازار به هم می‌خورد؛ یعنی هنگامی که به هر دلیلی، اعم از افزایش قیمت دلار و ارز، عدم ورود جنس کافی به بازار، افزایش تقاضا و کاهش تولید، ایجاد موج روانی درباره گرانی یک جنس یا کمبود آن در روزها و ماه‌های آینده، یک افزایش خرید برای یک جنس رخ می‌دهد.
هر فروشگاهی یک تعداد مشخصی کالا در انبار دارد که طبیعتا خیلی سریع به فروش می‌روند یا به علت نبودن آن کالا در بازار، با افزایش قیمت از سوی فروشنده و تامین‌کننده کالا مواجه می‌شوند. غالبا اینجا است که شائبه گران‌فروشی در اذهان عمومی شکل می‌گیرد و تصور می‌کنند دیجی‌کالا یا فلان فروشگاه دارد از فرصت ایجاد شده؛ برای فروش اجناس با قیمت بالاتر استفاده می‌کند.
هنگامی که یک تعادل میان عرضه و تقاضا وجود دارد و بازار سیری آرام، مشخص و آینده‌دار را طی می‌کند، هیچ‌گاه مسئله گران‌فروشی یا افزایش قیمت‌ها مطرح نیست و فروشنده‌ها برای یک قیمت رقابتی، بهترین بها را پیشنهاد می‌کنند.
اما وقتی کالاهای دیجیتال، پوشاک، ماسک، وسایل برقی خانه و هر کالای دیگری در بازار ناموجود می‌شود و فروشنده‌ها هم اندک کالای باقیمانده را با افزایش قیمت عرضه می‌کنند؛،به ناچار در سایت دیجی‌کالا شاهد یک افزایش قیمت هستیم. اگر قیمت‌ها ثابت نگاه داشته شوند موجودی انبار به سرعت تمام شده و کالاها ناموجود می‌شوند که خودش پیام دیگری به اذهان متبادر می‌کند و این تصور پیش می‌آید که دیجی‌کالا به اختیار کالاهایش را ناموجود زده تا بعد با قیمت گران‌تر بفروشد!
از قیمت دیجی‌کالا تا قیمت فروشنده
نکته بعدی که باید مورد توجه قرار بگیرد، ایجاد تفاوت میان فروشندگی دیجی‌کالا تا واسطه‌گیری برای فروش کالاهای فروشندگان دیگر است.
بیش از ۷۰ درصد کالاهای دیجی‌کالا از سوی فروشنده‌های ثالث تأمین می‌شوند. تا پایان سال 98 بیش از 61 هزار فروشنده با مارکت‌پلیس دیجی‌کالا همکاری کرده‌اند و این رقم تا نیمه نخست سال 99 به بیش از 100 هزار کسب‌وکار افزایش یافته است.
فروشندگان دیجی‌کالا محصولات‌شان را خودشان قیمت‌گذاری کرده و روی پلتفرم دیجی‌کالا به فروش می‌رسانند. در واقع، دیجی‌کالا در نقش یک واسط، کالا را از فروشنده به دست خریدار می‌رساند. پس، نخست باید بدانیم قیمت‌گذاری کالاها کاملاً در دست دیجی‌کالا نیست.
این فروشگاه با اخذ سیاست‌هایی مانند تعیین محدوده افزایش قیمت یا نظارت بر قیمت فروشنده‌ها و مقایسه با قیمت‌های بازار و تشویق فروشنده‌ها به درج قیمت‌های رقابتی، می‌تواند تا حدودی ثبات در قیمت‌ها را برقرار کند ولی نمی‌تواند برای فروشنده‌ها قیمت مشخصی دربیاورد یا به یک فروشنده بگوید حتماً باید اجناس را با بهایی مشخص بفروشد. وقتی تعادل بازار برهم می‌خورد؛ بسیاری از فروشنده‌ها کالایی برای فروش ندارند یا از فروش اجتناب می‌کنند و دیجی‌کالا نمی‌تواند آن‌ها را وادار به فروش کند.
پافشاری بر یک سقف قیمتی باعث می‌شود فروشنده از فروش کالاهایش اجتناب کند و برداشتن سقف قیمت هم به فروشنده‌ها اجازه می‌دهد به جبران ضرر و زیانی که در پی افزایش قیمت‌های مواد خام، دلار و کاهش ارزش پول ملی دیدند؛ کالاها را با قیمت دلخواه بفروشند و بازار هم معمولاً خریدار است اما باز اتهام گران‌فروشی متوجه فروشگاه مارکت پلیس می‌شود.
دیجی‌کالا درباره کمتر از ۳۰ درصد محصولات و آن‌هایی که به طور مستقیم فروشنده است، اختیار کامل در قیمت‌گذاری درست و منصفانه دارد. بسیاری از کاربران از این نکته مهم غافل هستند و تصور می‌کنند تمام بیش از ۳ میلیون محصولی که روی این پلتفرم وجود دارد به طور مستقیم توسط خود دیجی‌کالا قیمت‌گذاری می‌شود.
درباره قیمت کالاهایی که خود دیجی‌کالا می‌فروشد؛ باز اگر در اوضاع نابسامانی بازار، با همان قیمت گذشته بفروشد، سریعاً موجودی انبار تمام شده و کالا ناموجود می‌شود یا کالاهای جدید با قیمت تازه تأمین شده و برای خرید موجود می‌شوند. این چالش نه برای دیجی‌کالا که برای همه فروشگاه‌های آنلاین و خرده‌فروشی‌ها در زمان برهم خوردن تعادل بازار و موج گرانی‌ها مطرح است و همیشه یک حرکت میان احتکار و گران‌فروشی در باورهای خریدار وجود دارد.
بایدها و نبایدهای قیمت‌گذاری در دیجی‌کالا
با همه موارد گفته شده در بالا که چالش‌های جدیدی در بازار خرده‌فروشی ایران هستند و اجازه برقراری ثبات در قیمت‌گذاری و عرضه و تقاضا را نمی‌دهند، ولی دیجی‌کالا در حوزه قیمت‌گذاری دست بسته و منفعل عمل نمی‌کند.
این فروشگاه همواره در تلاش است بهترین کالاها را با مناسب‌ترین قیمت‌ها در اختیار مشتری قرار دهد. به همین جهت استراتژی‌ها و بایدها و نبایدهایی در قیمت‌گذاری کالاها برای فروشنده‌ها مشخص کرده و نظارت دائمی روی عملکرد آن‌ها دارد:
- فروشنده‌ها در هنگام تعیین قیمت یک کالا باید هم بازار آفلاین و هم بازار آنلاین را بررسی کرده تا به یک قیمت‌گذاری درست برسند.
- فروشنده‌ها حق ندارند قیمتی بالاتر از سایت فروشگاهی خود در دیجی‌کالا درج کنند.
نکته مهم دیگر، مجوز افزایش قیمت یک کالا به دلیل کاهش تولید یا واردات و کمبود آن در بازار به فروشنده داده نمیشود.
- کالاهایی که دارای نرخ مصوب و قیمت چاپ شده هستند؛ باید با همان قیمت و کمتر از نرخ مصوب به فروش برسند و باز به فروشنده اجازه داده نمیشود، افزایش قیمت داشته باشد.
- از سوی دیگر، دیجی‌کالا به طور مرتب با فروشندگانی که با ارایه تخفیف‌های کاذب سعی در فریب مشتری را دارند؛ برخورد کرده و مجازات‌هایی از گرفتن دسترسی به قیمت کالا یا گروه‌های کالایی برای یک ماه تا تعلیق مجوز فروشندگی و برند آن در مارکت‌پلیس دیجی‌کالا اعمال می‌کند.
دیجی‌کالا با راه‌اندازی سیستم جعبه خرید (Buy Box) که در ادامه بیان می‌شود و ابزار پایش قیمت‌ها توسط کاربران، به طور دایمی در حال کنترل قیمت فروشنده‌ها و یافتن بهای منصفانه است.
- هر فروشنده یک تاریخچه قیمت‌گذاری در سیستم دیجی‌کالا دارد و نمی‌تواند به یک‌باره قیمت کالایی را چند برابر افزایش دهد و باید براساس قیمت مرجع اعلام شده در پنل فروشندگی خود، قیمت‌های جدید کالاها را براساس ضوابط تعیین شده، استخراج و اعلام کند.
جعبه خرید؛ بهترین ابزار برای رسیدن به قیمت‌های منصفانه و رقابتی
پرسش اساسی این است که دیجی‌کالا چه ساز و کاری برای ارایه مناسب‌ترین قیمت‌ها دارد؟
جعبه خرید (کلید افزودن به سبد خرید) محلی است که در آن اولین قیمت پیشنهادی و انتخاب پیش‌فرض دیجی‌کالا برای مشتریان نمایش داده می‌شود. همیشه جعبه خرید بهترین گزینه برای خرید را به مشتریان پیشنهاد می‌دهد و شامل منصفانه‌ترین قیمت خرید با توجه به کیفیت جنس، فروشنده، اصالت کالا، خدمات پس از فروش و موجود بودن جنس در انبار دیجی‌کالا است.
به نوعی می‌توان گفت جعبه خرید، بهترین قیمت پیشنهادی برای یک محصول است. دیجی‌کالا با راه‌اندازی مدل مارکت‌پلیس، به دنبال رقابتی کردن بازار برای فروشنده‌ها بود و جعبه خرید مکانی است که فروشنده‌ها بر سر تصاحب آن با هم رقابت شدید و سخت‌گیرانه‌ای دارند و ناچار می‌شوند، قیمت‌های پایین‌تر و ارزان‌تری نسبت به بازار پیشنهاد بدهند.
به این ترتیب، غالب اوقات برای هر کالا، قیمت پیشنهادی در جعبه خرید، پایین‌ترین قیمت کف بازار یا در میان فروشنده‌های آنلاین است؛ چرا که اگر این‌طور نباشد، فروشنده موفق به فروش کالای خود نشده و خریدار می‌تواند به فروشنده‌ها یا فروشگاه‌های دیگر مراجعه کند و با قیمت ارزان‌تر، کالایش را سفارش بدهد.
بر اساس گزارش سال 98 دیجی‌کالا تا پایان این سال، حدود 311 هزار کاربر درباره قیمت‌های محصولات در دیجی‌کالا بازخورد دادند و رضایت کاربرانی که در نظرسنجی قیمت شرکت کرده‌اند 14 درصد نسبت به ابتدای سال 98 افزایش پیدا کرده‌است.
سرانجام دیجی‌کالا منصف‌فروش است یا گران‌فروش؟
قیمت‌گذاری درست و منصفانه در ایران، یک چالش پیچیده برای خرده‌فروشی‌ها است و به عوامل بسیار زیاد و غالبا متغیر و متضادی بستگی دارد. ارایه قیمت پایین‌تر منجر به خالی شدن سریع انبار می‌شود و درج قیمت بالاتر، اتهام گران‌فروشی را در پی دارد.
هرگاه تعادل بازار، عرضه و تقاضا برای یک دسته کالایی برهم می‌خورد این وضعیت تکرار می‌شود و با همه ابزارهای نظارتی و کنترلی که فروشگاه‌ها برای تعیین سقف قیمت‌ها دارند و فروشنده‌ها باید رعایت کنند باز هم نابسامانی‌هایی در قیمت‌ها دیده می‌شود؛ یک روز قیمت کالایی در فروشگاه‌های آفلاین بسیار بیشتر از فروشگاه‌های آنلاین معروف است و یک روز برعکس قیمت کالایی در خرید آنلاین بیشتر از کف بازار آفلاین است.
معمولاً قیمت‌های فروشگاه‌های آنلاین را همه مردم می‌بینند و رصد می‌کنند و ۲۴ ساعته زیر نظر دارند ولی فروشنده‌های آفلاین تا به این حد شفاف‌سازی ندارند و همیشه در ویترین و در منظر مقایسه و قضاوت مردم قرار نمی‌گیرند.
هدف دیجی‌کالا رسیدن به قیمت‌های درست و منصفانه برای همه دسته‌های کالایی است و از اهرم‌های مختلفی برای فشار بر فروشنده و سوق دادن آن‌ها به ارایه قیمت‌های مناسب استفاده می‌کند. اما نباید دیجی‌کالا را یک واحد مستقل از جریان بازار دید و قاعدتاً از التهاب و تلاطم‌های بازار تأثیر می‌پذیرد و حلقه‌ای از یک زنجیره است.
دیجی‌کالا همیشه از کاربران دعوت کرده در پایش قیمت‌ها و معرفی فروشنده‌های منصف‌تر یا فروشگاه‌هایی که ارزان‌تر می‌فروشند مشارکت کنند؛ چرا که بدون شک نظارت و پایش قیمت‌ها توسط کاربران می‌تواند بهترین ابزار و رویکرد برای رسیدن به قیمت‌های منصفانه باشد.
من تقریبن ماهی حداقل یکی دو بار از دیجی کالا خرید میکنم . تا حالا شده جنسی خوب نباشه اما راحت پس میگیرن و پشتیبانیشون هم بسیار عالیه . واقعن راضیم و هرکسی هم انتقاد میکنه میتونه در این شرایت کرونا بره بازار و بهش جنس رو بندازن !
این همه میدونن که دیجی کالا گرون فروشه حتی پارسال هم اعلام شد که ماسک احتکار کرده و اخبار هم اعلام کرد
گذشته از اینها احتیاجی نیست در موردش بخاین این همه مقاله نویسی کنین یه سر به ترب بزنین همه چی مشخصه
من خودم ی کالایی رو میخاستم بخرم ی مدت زیر نظر داشتم وقتی بقیه فروشگاها موجود بود دیجی کالا کلا نا موجود داشت ب محض اینکه بقیه فروشگاها تموم میکردن با ی قیمت نا متعارف میلیونی تو دیجی موجود میشد
خیلی هم پیش اومده این موضوع
کیفیت کالاهای ارسالی در دو سال اخیر واقعا پایین اومده وهیچ نظارتی رو جنس ارسالی نمیشود من در سه خرید اخیر واقعا نامید شدم و دیگه سراغ خرید از این سایت بنداز نمیرم در هر بسته ارسالی یک کالا معیوب یا اشتباه بوده
باز یه سیاست دیگه دیدن ملت فهمیدن نقشه جدید میکشن و دنبال فروش محصولات خود هستند و ادعای کالای جنس اصل و تازه تمام محصولات حساس مپل بهداشتی و غیره داخل انبار گرم میزارن و خاصیتش از دست میده مخصوصا تو راه وقتی قبل تحویل مشتری اگه مردی بچاپ انتقادم
خیر . اصلاً
با عرض سلام و خداقوت خدمت همه ی کارکنان محترم دیجی کالا… ? بنده نظرم اینه که فروشگاه اینترنتی دیجی کالا هیچ تقصیری در گرونی و یا کمیاب شدن اجناس نداره بلکه این دولت بی تدبیر مقصر اصلی تمومه مشکلاته…
امیدوارم به زودی شاهد نابودی همه ی مسوولین خیانت کار و رشد اقتصادی ایران سرافرازمون باشیم… ?
التماس دعا ? ? ? ? حمیدرضا ?
بله . دقیقاً