احتمالا شما هم فیلم معروف تایتانیک را تماشا کردهاید و چگونگی غرق شدن این کشتی غولپیکر با تمامی مسافرانشان برای شما هم عجیب بود. اکنون تحقیقاتی انجام شده است که به سوالاتتان پاسخ میدهد. در ادامه مطلب با آیتیرسان همراه باشید.
در 15 آوریل 1912، شفقهایی در شمال آسمان اقیانوس اطلس درخشیده بودند، آن شب همان شبی بود که کشتی معروف تایتانیک شروع به غرق شدن کرد. اما در حال حاضر تحقیقات جدیدی انجام شده است، که حاکی از آن است که طوفان ژئومغناطیسی در پشت نورهای شمالی شفقها ممکن است سیستم ناوبری و ارتباطی کشتی را مختل کرده باشد. این همان چیزی است که مانع تلاشهای امداد و نجات شد و به فاجعهای با مرگ بیش از 1500 مسافر انجامید.
میلا زینکووا (Mila Zinkova)، محقق و عکاس در زمینه هواشناسی، در مطالعه جدیدش اینچنین گزارش داد که شاهدان عینی در هنگام غرق شدن کشتی تایتانیک، درخشش شفق قطبی را در آسمان منطقه توصیف کرده بودند.
شفق قطبی از طوفانهای خورشیدی تشکیل میشود. هنگامی که خورشید جریانهای گاز الکتریکی با سرعت بالا را به سمت زمین پرتاپ میکند، شفق قطبی شکل میگیرد. ناسا گفته است که همزمان با برخورد ذرات باردار و انرژی با جو زمین، برخی از آنها به سمت خطوط میدان مغناطیسی حرکت میکنند تا با گازهای جوی برهمکنش داشته باشند. ناسا اضافه میکند این ذرات باردار همچنین میتوانند با سیگنالهای الکتریکی و مغناطیسی تداخل داشته و باعث ایجاد امواج و نوسانات شوند.
یک طوفان خورشیدی (همچنین طوفان ژئومغناطیسی نیز نامیده میشود) به اندازه کافی قدرتمند است که بتواند شفق قطبی تولید کند، پس همین عامل ممکن است بر قطبنما و ارتباطات بیسیم در تایتانیک و کشتیهای مجاور که برای کمک آمده بودند، تأثیر گذاشته باشد. زینکووا در این مطالعه اظهار کرد که حتی یک اختلال کوچک ممکن است برای نابودی کشتی کافی باشد.
نورهای شمالی هنگام غرق شدن تایتانیک بسیار در آسمان مشهود بودند. جیمز بیست (James Bisset)، افسر دوم کشتی RMS Carpathia (کشتی نجات بازماندگان تایتانیک)، شب 14 آوریل 1912 در دفترچه یادداشت خود اینچنین نوشته بود:
امشب ماهی در آسمان نیست، اما شفق قطبی مانند پرتوهای ماه از افق شمالی میدرخشد.
زینکووا گزارش داد که پنج ساعت بعد، جیمز بیست اشاره کرده که با نزدیک شدن کارپاتیا به قایقهای نجات تایتانیک، هنوز میتواند پرتوهای سبز شفق قطبی را در آسمان ببیند.
بازماندگان همچنین نورهای شمالی در قایقهای نجات خود را در حدود ساعت 3 بامداد به وقت محلی تشخیص دادند. لارنس بیسلی (Lawrence Beesley )، بازمانده کشتی تایتانیک، اینچنین نوشت:
این درخشش در بین آسمان شمالی با طوفانی کمنور به سمت ستاره قطبی قوس گرفته است.
در همان زمان که ذرات باردار طوفان خورشیدی، نمایش نوری بسیار خوبی ایجاد کرده بودند، ممکن است بر قطب نما تایتانیک تاثیر گذاشته باشند. زینکووا در این مطالعه اینچنین اظهار کرد:
کافی است که انحراف فقط 0.5 درجه باشد تا بتواند کشتی را به خطر بیاندازد و سپس در مسیر برخورد مرگبار خود به سمت کوه یخی قرار دهد.
او اینچنین افزود:
این خطای ظاهرا ناچیز میتوانست تفاوت بین برخورد با کوه یخ و عدم برخورد به آن را ایجاد کند.
سیگنالهای عجیب و غریب
اپراتورهای کشتی اقیانوسپیمای RMS Baltic گزارش دادند که سیگنالهای رادیویی در آن شب بسیار عجیب بودند (بالتیک یکی از کشتیهایی بود که به تماس اضطراری تایتانیک پاسخ داد، اما طبق کتابخانه آرمسترانگ براونینگ در Baylor دانشگاه در واکو، تگزاس، RMS Carpathia زودتر از او به آنجا رسید). سیگنالهای درخواست کمک ارسال شده توسط تایتانیک به کشتیهای مجاور شنیده نشده و به گفته زینکووا هیچگاه پاسخی به تایتانیک نیز داده نشده است.
زینکووا اینچنین بیان کرد:
گزارش رسمی غرق شدن تایتانیک نشان میدهد علاقهمندان تازهکار رادیو با گیر انداختن امواج باعث ایجاد تداخل شدهاند و بنابراین از انتشار دقیق سیگنالهای اضطراری به سایر کشتیهای اطراف جلوگیری شد.
با این حال، در آن زمان آنها دانش ناقصی از نفوذ طوفانهای ژئومغناطیسی در یونوسفر و اختلال در ارتباط داشتند. در اینجا اینچنین ارائه شده است که طوفان ژئومغناطیسی متوسط تا شدید مداوم در نزدیکی شفق قطبی تأثیر منفی بر دریافت سیگنالهای دقیق درخواست کمک توسط شناورهای اطراف داشته و همچنین تداخل اپراتورهای تازهکار رادیویی نیز در این مسئله نقشی داشته است.
زینکووا بیان کرد:
اگر اختلال ژئومغناطیسی ناشی از طوفان خورشیدی اتفاق افتاده بود، پس همین عاملی برای تاثیر روی تمام جنبههای فاجعه بود. از جمله خطاهای ناوبری که باعث برخورد کشتی به کوه یخ شد و ارتباطات ناموفق درخواست کمک که باعث تأخیر ورود کشتیهای نجات شد.
اگرچه تایتانیک بیش از 100 سال پیش غرق شد، اما داستان آن سفر سرنوشتساز و نتیجه غمانگیز آن همچنان فریبنده و جذاب است. اشیا باقی مانده از آن روز سرنوشتساز با برچسبهای گرانقیمت در حراجیها فروخته شدند. منوی ناهار درجه یک باقی مانده از 14 آوریل که در سال 2015 به قیمت 88000 دلار فروخته شد و عصای چراغ قوهدار سالم مسافری که بازمانده این حادثه بود با قیمتی معادل 62500 دلار در سال 2019 فروخته شد.
اما در حالی که شهرت کشتی نیز کمرنگ نیست، خود لاشه کشتی اکنون به سرعت در حال متلاشی شدن است. هنگامی که تیمی از کاوشگران در آگوست سال 2019 (اولین کشتی غواصی که برای بازدید لاشه تایتانیک رفته بود، 14 سال پس از غرق شدن آن بود) برای بازدید از کشتی غرق شده تایتانیک رفته بودند، متوجه شدند که بخشی از سمت راست کشتی، جایی که بسیاری از اتاقهای مسافران در آنجا واقع شده بود، توسط جریانهای قدرتمند اقیانوس، میکروبهای تخریبکننده فلز و مخرب نمک تحت فرسایش قرار گرفته است.