آدرس IP چیست و آیا از طریق آن می‌توان اشخاص را ردیابی کرد؟

وب‌سایت‌ها جهت پیدا کردن مقصد ارسال داده‌های خود، نیازمند آدرس IP هستند. اما آیا می‌توان این آدرس را یک شمشیر دو لبه در نظر گرفت؟ آیا شخص دیگری می‌‌تواند فقط با استفاده از آدرس IP، موقعیت مکانی فیزیکی شما را پیدا کند؟ در ادامه قصد داریم که بیشتر به این موضوع بپردازیم.

آدرس IP چیست؟

نام کامل این آدرس “Internet Protocol address” است. با نگاهی به نام کامل این آدرس می‌توانیم چیزهای زیادی را در رابطه با شیوه کار آن بفهمیم. این همان آدرسی است که کامپیوتر شما از طریق آن، نسبت به ارسال و دریافت داده‌ها اقدام می‌کند. آدرس‌های IP را می‌توان همانند آدرس‌های خیابانی در نظر گرفت. انسان‌ها می‌توانند نام‌ها را بهتر به خاطر بسپارند. به همین دلیل خیابان‌ها به گونه‌ای نام‌گذاری شده که ما بتوانیم آن‌ها را بهتر به یاد آوریم. این در حالی است که کامپیوترها دوست دارند که با اعداد کار کنند و به همین دلیل آدرس‌های IP، بهترین گزینه برای ماشین‌ها است.

هر وب‌سایت، کامپیوتر و سروری که در فضای اینترنت وجود دارد، از یک آدرس IP جداگانه برخوردار است. هنگامی‌که می‌خواهید یک وب‌سایت را بارگذاری کنید، آنگاه کامپیوتر شما از طریق آدرس IP، اطلاعات آن وب‌سایت را درخواست می‌کند. در ادامه نیز اطلاعات وب‌سایت موردنظر از طریق آدرس IP کامپیوتر شما، برای شما ارسال خواهند شد. این رویه بسیار مشابه شیوه نامه‌نگاری بین دو نفر است. جهت ارسال نامه به مخاطب خود، به آدرس او نیاز دارید و وی نیز جهت پاسخ دادن به نامه، آدرس شما را نیازمند است.

این مطلب را نیز بخوانید: منبع اینترنت کجاست و آیا می‌توانیم اینترنت اختصاصی برای خودمان داشته باشیم؟

از طریق آدرس آی‌پی می‌توان به چه چیزهایی پی برد؟

جمع‌آوری اطلاعات بدون استفاده از ابزارها

بیایید فرض کنیم که آدرس IP شخصی را در دست دارید. بدون استفاده از ابزاری خاص، آیا می‌توانید موقعیت مکانی آن شخص را پیدا کنید؟ خود شماره‌ها اطلاعات چندانی را در اختیار شما قرار نمی‌دهند. آدرس IP همانند شماره تلفن نیست که از طریق کد کشور ابتدای آن بتوانید بفهمید که متعلق به کدام کشور است.

آدرس‌های IP به جای کشورها، به شرکت‌ها اختصاص داده می‌شوند. بنابراین مادامی‌که با شرکت دارنده آن آدرس IP آشنا نباشید، نمی‌توانید بگویید که آن آدرس متعلق به کدام کشور است. بدین ترتیب بسیار سخت خواهد بود که فقط با استفاده از مجموعه‌ای از اعداد، موقعیت مکانی یک شخص را تشخیص دهید.

جمع‌آوری اطلاعات در صورت استفاده از ابزارها

حال اگر از یک ابزار جست‌و‌جوگر IP استفاده کنید، آنگاه قضایا نیز کمی متفاوت خواهند شد. چنین ابزارهایی این امکان را دارند که اطلاعات را از آدرس‌های IP استخراج کرده و بنابراین به‌صورت تخمینی، موقعیت مکانی کاربر را پیدا کنند.

با این اوصاف می‌توانید اپراتور ارائه‌دهنده خدمات اینترنت (ISP) مورد استفاده کاربر را مشاهده کرده و همچنین از مکان زندگی آن کاربر نیز اطلاعاتی را به دست آورید. شاید این اطلاعات جهت پیدا کردن کاربر در مناطق روستایی، کافی باشد. این در حالی است که در مناطق شهری، غیرممکن است که بتوان محل قرارگیری کامپیوتر شخص موردنظر را پیدا کرد. به‌طور خلاصه، شاید مردم بتوانند که کشور شما، ارائه‌دهنده خدمات اینترنت و همچنین شهر مربوط به آدرس IP شما را پیدا کنند، اما قادر نخواهند بود که نام، خیابان و یا خانه محل اقامت شما را به دست آورند.

آدرس آی‌پی من چه چیزی را نشان می‌دهد؟

اگر کنجکاو هستید که بدانید آدرس IP شما، چه اطلاعاتی را در رابطه با شما در خود جای داده است، پس چرا خودتان این موضوع را امتحان نمی‌کنید؟ ابزارهای مختلفی در فضای وب وجود دارند که با استفاده از آن‌ها می‌توانید فهمید که از طریق صرفا خود آدرس IP، می‌توان چه اطلاعاتی را به دست آورد.

آدرس‌های IP متغیر می‌توانند همه‌چیز را سخت‌تر کنند

فارغ از همه موارد بالا، اکثر روترها از آدرس‌های IP متغیر استفاده می‌کنند. این قضیه بدین معنا است که هر بار که روتر ریست می‌شود، آنگاه یک آدرس IP جدید را نیز از ارائه‌دهنده خدمات اینترنت، دریافت خواهد کرد. بنابراین آدرس آی‌پی قدیمی شما، دیگر نمی‌تواند دیگران را به سمت شما راهنمایی کند.

این ویژگی می‌تواند برای حفظ حریم خصوصی بسیار مفید باشد، اما طبیعتا برای کسانی که قصد میزبانی سرورها را دارند، چندان جالب نخواهد بود. بنابراین اگر شخصی بخواهد که به‌طور مداوم در خانه خود به یک سرور متصل شود، آنگاه به یک آدرس IP ثابت که تغییر نمی‌کند، نیاز خواهد داشت. اگر آدرس IP پس از هر بار ریست کردن روتر، عوض شود، آنگاه این قضیه همانند آن خواهد بود که نامه‌ای را به شخصی ارسال کنید که مرتبا خانه خود را عوض کرده و به ساختمانی دیگر می‌رود.

این مطلب را نیز بخوانید: آموزش تعیین کردن یک آدرس IP استاتیک در ویندوز 8، ویندوز 10 و اندروید

چرا آدرس IP را تایپ نمی‌کنیم؟

به احتمال زیاد، شما نیز خیلی وقت است که از مرورگرهای اینترنتی استفاده می‌کنید، اما احتمالا حتی یک بار نیز آدرس IP یک وب‌سایت را وارد نکرده باشید. اگر این آدرس‌ها جهت تبادل اطلاعات در بین کامپیوترها و سرورها بسیار ضروری هستند، پس چگونه است که انسان‌ها از این آدرس‌ها استفاده نمی‌کنند؟

در بالا اشاره کردیم که انسان‌ها با نام‌ها بهتر سازگار می‌شوند تا اعداد. به همین دلیل است که همیشه نام وب‌سایت‌ها را نیز به خاطر می‌‎سپاریم. مثلا اگر بخواهید که به وب‌سایتی همانند گوگل سر بزنید، آنگاه لازم نیست که آدرس آی‌پی آن را تایپ کنید، فقط کافی است که “www.google.com” را در مرورگر خود وارد کنید.

بله درست است؛ کامپیوترها بیشتر با اعداد راحت هستند، بنابراین وقتی که یک URL را در کامپیوتر خود وارد می‌کنید، آنگاه این آدرس به یک سرور DNS منتقل شده و در ادامه نیز آدرس آی‌پی متناظر با آن وب‌سایت، در اختیار رایانه شما قرار می‌گیرد. در واقع سرورهای DNS، نقش یک واسطه را در بین URL‌های انسان‌پسند و آدرس‌های IP کامپیوترپسند، ایفا می‌کنند.

پلیس چگونه آدرس یک شخص را پیدا می‌کند؟

اگر همه این‌هایی که گفته شد، درست باشد، پس پلیس چگونه می‌تواند مجرمین سایبری را پیدا کند؟ طبیعتا شما نیز داستان‌های زیادی را در رابطه با دستگیری هکرها و متخلفین سایبری گوناگون، شنیده‌اید. این قضیه بدین دلیل است که ISP مورد استفاده شما، تمامی اطلاعات موردنیاز جهت ردیابی فعالیت‌ها تا خانه شما را در اختیار دارد. کاربران در هنگام ثبت‌نام جهت دریافت خدمات اینترنتی، باید نام و همچنین آدرس خود را وارد کنند. بدین ترتیب ISP نیز می‌تواند بفهمد که کدام فعالیت مربوط به کدام خانه است.

هنگامی‌که پلیس قصد ردیابی یک فعالیت غیرقانونی را داشته باشد، آنگاه آدرس IP مورد استفاده را پیدا خواهد کرد. در ادامه پلیس به نزد ISP صاحب آن آدرس رفته و از آن شرکت می‌خواهد که آدرس خانه مربوط به آن IP را در اختیار آن‌ها قرار دهد. اگر شواهد و مدارک کافی باشند، آنگاه ISP نیز مؤظف خواهد بود که اطلاعات موردنیاز را در اختیار پلیس قرار دهد.

این مطلب را نیز بخوانید: HSTS چیست؟ آیا HTTPS می‌تواند جلوی هکر‌ها را بگیرد؟

چگونه آدرس IP را مخفی کنیم؟

اگر از اینکه شخصی می‌تواند از طریق آدرس آی‌پی، کشور و شهر محل اقامت شما را پیدا کند نگران هستید، آنگاه باید بدانید که راه‌کارهایی نیز در این رابطه وجود دارند. یکی از بهترین راه‌کارها جهت مخفی کردن آدرس IP، استفاده از یک VPN خوب است.

VPN‌ها سعی می‌کنند که ISP شما را از معادلات کنار بگذارند. در این فرایند، کامپیوتر شما اطلاعات را رمزگذاری کرده و سپس آن‌ها را از طریق ISP شما به سرویس VPN مورد استفاده، ارسال می‌کند. در ادامه نیز VPN شما را به سمت وب‌سایت مورد تقاضا، هدایت می‌کند. بدین ترتیب اگر شخصی بخواهد که از طریق آدرس IP، محل زندگی شما را تشخیص دهد، آنگاه به جای آدرس شما، آدرس VPN را مشاهده خواهد کرد. شاید طرف مقابل بتواند تشخیص دهد که شما خود را در پشت یک VPN مخفی کرده‌اید، اما نمی‌تواند موقعیت مکانی اصلی شما را پیدا کند.

سخن پایانی

در حالی که آدرس IP شما در واقع موقعیت کامپیوتر شما را در فضای اینترنت نشان می‌دهد، اما به‌خودی‌خود نمی‌تواند اطلاعات زیادی را در رابطه با موقعیت مکانی فیزیکی شما، در اختیار سایرین قرار دهد. اگر در یک ناحیه شهری زندگی کنید، آنگاه تقریبا محال است که شخصی بتواند شما را صرفا با استفاده از آدرس آی‌پی، پیدا کند.