نخستین مجموعه از آگهیهای تبلیغاتی که شرکت اپل برای کمک به فروش اسمارتفون جدید خود در سال 2007 تولید کرد؛ شامل موردی بود که کاربران شبکه اجتماعی فیسبوک را هدف قرار داده بود. در این تبلیغ اعلام شد که چنانچه عاشق فیسبوک هستید و هر بار با نشستن پشت کامپیوتر خود آنرا چک میکنید؛ در اینصورت تصور کنید که در زمان عدم دسترسی به کامپیوتر نیز بتوانید حسابکاربری فیسبوک خود را بررسی نمایید. البته در آن زمان اپ استور وجود نداشت و کاربران برای دسترسی به وبسایت فیسبوک بایستی از مرورگر موبایلی سافاری استفاده میکردند.
فیسبوک به منظور گردآوری دادههای شخصی از شتابسنج گوشی شما استفاده میکند
اکنون پس از گذشت بیش از 14 سال، محققان امنیتی (به نقل از وبسایت Forbes) به کاربران سیستمعامل iOS هشدار میدهند که آنها بایستی اپلیکیشن فیسبوک را از روی گجتهای خود حذف نمایند. اما دلیل چنین توصیهای چیست؟ به گفته محققان حتی در صورت مخالفت کاربران با ردیابی اطلاعات خود توسط اپلیکیشنهای ثالث، فیسبوک کماکان با استفاده از متادیتای استخراج شده از تصاویر و آدرسهای IP، دادههای مربوط به موقعیت مکانی کاربران را جمعآوری میکند.
فیسبوک گردآوری اطلاعات با این روش را مورد تائید قرار داده است؛ اما در خصوص اقدام نادرست خود مبنی بر جمعآوری مخفیانه اطلاعات علیرغم اعلام مخالفت کاربران هیچ توضیحی ارائه نمیدهد.
محققان امنیتی ادعا میکنند که فیسبوک به منظور ردیابی حرکات کاربران از شتابسنج گوشی آیفون آنها استفاده میکند. بدینترتیب فیسبوک میتواند به رفتارها و فعالیتهای کاربران در ساعات خاصی از روز پی ببرد. همچنین فیسبوک از این طریق میتواند میان شما و افراد پیرامونتان ارتباط برقرار کند؛ حتی اگر شما در خصوص هویت این افراد هیچ ذهنیتی نداشته باشید. اطلاعات شتابسنج در تشخیص راه رفتن، نشستن یا خوابیدن کاربران حین استفاده از برنامه به فیسبوک کمک خواهد کرد.
برای از کار انداختن این مشخصه و جلوگیری از استخراج اطلاعات شتابسنج توسط فیسبوک هیچ راهکاری وجود ندارد. 2 محقق با اسامی Talal Haj Bakry و Tommy Mysk اعلام میکنند که “فیسبوک دادههای مربوط به شتابسنج را بهطور پیوسته استخراج میکند. در صورت عدم صدور مجوز دسترسی فیسبوک به موقعیت مکانی، برنامه کماکان با گروهبندی شما و سایر کاربرانی که اطلاعات شتابسنج گوشی آنها دارای الگوی لرزشی مشابهی است؛ موقعیت مکانی دقیق شما را استنباط خواهد کرد.”
به گفته Tommy Mysk حتی در صورت عدم صدور مجوز دسترسی فیسبوک به موقعیت مکانی، این برنامه کماکان با استفاده از سایر اطلاعات قادر به تعیین لوکیشن کاربران خواهد بود
هر 2 محقق ادعا میکنند که دادههای شتابسنج توسط اپلیکیشنهای فیسبوک، اینستاگرام و واتسآپ گردآوری میشوند؛ اگرچه غیر فعال نمودن این مشخصه در اپلیکیشن واتسآپ امکانپذیر خواهد بود. به گفته آقای Mysk دلایل خواندن اطلاعات شتابسنج توسط اپلیکیشنهای فیسبوک و ایینستاگرام روشن نیست. بعلاوه برای از کار انداختن این مشخصه احتمالا هیچ راهکاری وجود ندارد. این پدیده بدان معناست که تنها روش برای جلوگیری از گردآوری اطلاعات شتابسنج توسط اپلیکیشنهای فیسبوک و اینستاگرام این است که آنها را از روی اسمارتفون خود حذف کنید.
سایر اپلیکیشنهای مشابه شامل iMessage، تلگرام، سیگنال، تیکتاک و ویچت از اطلاعات شتابسنج گوشی استفاده نمیکنند
موضوع جالبتوجه اینکه آقای Mysk به بررسی اپلیکیشنهای تیکتاک، ویچت، iMessage، تلگرام و سیگنال پرداخته است. این محقق امنیتی متوجه شد که هیچکدام از این 5 برنامه به منظور گردآوری اطلاعات مشترکین خود از شتابسنج استفاده نمیکنند. به گفته وی اگرچه اطلاعات شتابسنج ظاهرا بیخطر بهنظر میرسند؛ اما اقداماتی که برنامهها با استفاده از این دادهها قادر به انجام آنها خواهند بود؛ حقیقتا شگفتانگیز هستند.” به گفته آقای میسک اپلیکیشنها قادر به تشخیص ضربان قلب، حرکات و حتی موقعیت مکانی دقیق کاربران خواهند بود. بدتر از همه اینکه کلیه اپلیکیشنهای iOS بدون دریافت مجوز قادر به خواندن اطلاعات سنسور شتابسنج خواهند بود. بهعبارت دیگر کاربران از گردآوری اطلاعات ضربان قلب خود حین استفاده از یک اپلیکیشن مطلع نخواهند بود.
شرکت فیسبوک در گفتگو با نشریه فوربس تائید کرد که اطلاعات شتابسنج برای قابلیتهایی نظیر Shake-to-report و اطمینان از عملکرد صحیح برخی امکانات دوربین مانند چرخش به اطراف جهت ثبت تصاویر 360 درجهای مورد استفاده قرار میگیرند.
با غیرفعال نمودن مشخصه Shake-to-report در اپلیکیشن فیسبوک، در صورت تکان دادن گوشی هیچ اتفاق خاصی روی نخواهد داد؛ اما برنامه کماکان اطلاعات را از شتابسنج دریافت میکند. حتی شرکت فیسبوک به منظور ارائه روشی جهت ارتباطدهی افراد غریبه با یکدیگر از طریق سیگنالهای تلفنی بیسیم اخیرا پتنتی را به ثبت رسانده است.
محققان برای توضیح نحوه استفاده فیسبوک از اطلاعات شتابسنج جهت تعیین موقعیت مکانی دقیق افراد به مثال حضور 2 مسافر درون یک اتوبوس اشاره میکنند. در اینحالت چنانچه یکی از مسافران اتوبوس اطلاعات مربوط به موقعیت مکانی دقیق خود را با فیسبوک به اشتراک بگذارد؛ در اینصورت فیسبوک به آسانی تشخیص خواهد داد که شما نیز در آن اتوبوس مشغول سفر هستید؛ چرا که الگوی ارتعاشات شتابسنج هندستها مشابه یکدیگر خواهد بود.
نهایتا بایستی یادآوری کرد که تنها روش برای جلوگیری از گردآوری اطلاعات شتابسنج، حذف اپلیکیشنهای اینستاگرام، فیسبوک و واتسآپ از روی گوشیهای آیفون است.
سلام.
برنامه فیسبوک متأسفانه در گوشیهای سامسونگ بطور پیشفرض نصب هست.
آیا وجود این برنامه در گوشیهای اندروید هم خطرناکه؟
و چه راهکاری هست که بتونیم فیسبوک رو از گوشی سامسونگ حذف کنیم؟!