به طور کلی، فرایند تولید هر واکسن، شش مرحله دارد: مرحله کشف، کارآزمایی پیش بالینی، کارآزمایی بالینی، دریافت مجوز، تولید انبوه و کنترل کیفیت.
مرحله کشف در آزمایشگاه اتفاق می‌افتد. سپس در مرحله کارآزمایی پیش‌بالینی یا همان حیوانی، واکسن بر روی حیواناتی مثل موش و پریمات‌هایی مانند میمون، آزمایش می‌شود و از بی خطر بودن آن، اطمینان حاصل می‌شود.
مرحله کارآزمایی بالینی که در آن بر میزان اثربخشی واکسن بر روی انسان مطالعه می‌شود؛ خود سه مرحله دارد: مرحله اول بر روی ۱۰۰ تا ۲۰۰ انسان سالم، آزمایش می‌شود تا ارتباط بین دوز واکسن و عوارض جانبی بررسی شود. در مرحله دوم واکسن بر روی افرادی با ویژگی‌های مشخص آزمایش می‌شود تا مشخص شود به‌عنوان مثال واکسن بر روی مادران باردار یا افراد سالمند یا افراد مبتلا به دیابت باعث ایجاد چه عوارضی می‌شود؟ در مرحله سوم از فاز کارآزمایی بالینی، بی خطر بودن واکسن ثابت شده است و می‌توانند آن را بر روی هزاران نفر تست کنند تا میزان ایمنی‌دهی واکسن مشخص شود. در این مرحله، افراد به دو گروه دریافت کننده واکسن و دریافت کننده دارونما، تقسیم می‌شوند و این دو گروه بر اساس میزان ایمنی باهم مقایسه می‌شوند و همین‌طور عوارض جانبی شایع مشخص می‌شود.
پس از طی کردن مرحله کارآزمایی بالینی، واکسن مجوز سازمان غذا و دارو را دریافت می‌کند؛ سپس تولید انبوه اتفاق می‌افتد و واکسن وارد بازار می‌شود.
برای اینکه یک واکسن بتواند تاییدیه معتبر سازمان بهداشت جهانی (WHO) را دریافت کند؛ لازم است که نتایج فاز کارآزمایی پیش بالینی و بالینی را در یک مجله علمی معتبر جهانی، چاپ کند. روندی که واکسن‌های فایزر_بیونتک، مدرنا، آسترازنکا، سینوفارم و… طی کردند و توانستند تاییدیه معتبر جهانی را دریافت کنند.
اما در ایران تاکنون ۹ واکسن تولید شده است که از جمله آنها می‌توان کووایران برکت، پاستوکووک، فخرا و کووپارس را نام برد و هرکدام از این واکسن‌ها در یکی از مراحلی که گفته شد هستند و نتایج مطالعات آنها در هیچ مجله معتبر علمی در سطح جهانی منتشر نشده بود تا اینکه دو روز پیش، مقاله فاز پیش بالینی (حیوانی)، واکسن کووایران برکت، در مجله معتبر Medical virology منتشر شد.
این که واکسن برکت، هرچند خیلی دیر، اما بالاخره در حال طی کردن مراحل دریافت تاییدیه در سطح جهانی است، باعث خوشحالی است؛ اما برای دریافت تاییدیه، لازم است نتایج مرحله کارآزمایی بالینی (مطالعه بر روی انسان) نیز در مجلات معتبر جهانی منتشر شود.
آب مقطر = برکت
خوبه زودتر آماده نشد وگرنه بازم مسئولین بی خاصیت ما واکسن نمیخریدن!
من پرستار هستم و خودم اسپتنیک زدم اما برای پدر و مادرم برکت زدم
با اطمینان خاطر میگم که برکت از سینوفارم و اسپتنیک و بهارات بهتره هیچ عوارضی هم نداره.
نوشدارو پس از مرگ سهراب 😐