شاخص ترس و طمع توسط CNN Business که یک وبسایت خبری و آموزش مالی است، ساخته و توسعه داده شده است. این شاخص برمبنای تاثیر دو احساس اصلی سرمایه‌گذاران، یعنی ترس و طمع، روی معاملات اندازه‌گیری می‌شود. به طور کلی منصفانه بودن یا نبودن قیمت سهام را برای سرمایه‌گذار مشخص می‌کند. منطق این شاخص به این صورت است که ترس بیش از حد باعث کاهش قیمت سهام می‌شود و طمع بیش از حد نتیجه عکس می‌دهد.
شاخص ترس و طمع چطور کار می‌کند
این شاخص، ابزاری است که بعضی از سرمایه‌گذاران از آن برای اندازه‌گیری بازار استفاده می‌کنند. اساس شاخص ترس و طمع به این صورت است که ترس بیش از حد، باعث می‌شود که قیمت به زیر ارزش ذاتی خود برود و طمع بیش از حد، باعث بالاتر رفتن قیمت از ارزش واقعی آن می‌شود؛ اما بعضی از سرمایه‌گذاران این شاخص را به عنوان یک ابزار سرمایه‌گذاری مناسب نمی‌دانند، زیرا به جای استراتژی خرید و نگه‌داری، استراتژی زمان‌بندی بازار را مشخص می‌کند.
این شاخص تنها یک عدد برای ما مشخص می‌کند، که عدد یک نشان‌دهنده ترس شدید (Extreme fear) -یعنی فروش سرمایه‌گذاران- و عدد 100 نشان‌دهنده طمع شدید (Extreme Greed) -یعنی خرید سرمایه‌گذاران- است.
قانون کلی این شاخص به می‌گوید زمانی که عدد این شاخص به یک نزدیک شد، فرصت خرید است. در این زمان همه مردم از خریدن می‌ترسند و فکر می‌کنند که قیمت به سمت پایین‌تر خواهد رفت. وارن بافت (Warren Buffet)، سرمایه‌گذار میلیاردر آمریکایی، جمله معروفی دارد که می‌گوید: “زمانی که خون از بازار می‌چکد، خرید کن.”
از طرف دیگر وقتی به عدد 100 نزدیک می‌شود یعنی به طمع شدید نزدیک می‌شویم و ما آن را به صورت سیگنال فروش تفسیر می‌کنیم. همه افراد در این زمان قصد خرید دارند و می‌خواهند در هر قیمتی که شده وارد بازار شوند. در این زمان احتمال بسیار زیادی وجود دارد که قیمت در آینده‌ای نزدیک، ریزش شدیدی داشته باشد.
به طور ساده بخواهیم بگوییم، وقتی عدد این شاخص پایین است، یعنی احتمال افزایش قیمت و زمانی که عدد آن بالاست، احتمال کاهش قیمت را داریم.
شاخص ترس و طمع چگونه محاسبه می‌شود
حالا عدد خروجی که این شاخص برای ما مشخص می‌کند، چطور محاسبه می‌شود؟ برای این عدد، یک سری فاکتور وجود دارد که تاثیرگذار هستند:
- نوسان (Volatility): این شاخص، نوسان و کاهش قیمت را با مقدار میانگین نوسان 30 و 90 روزه مقایسه می‌کند. نوسان بالا خروجی نهایی را افزایش می‌دهد. فاکتور نوسان، 25 درصد روی این شاخص تاثیرگذار است.
- مومنتوم/حجم (Momentum/Volume): این شاخص، مومنتوم و حجم بازار حال حاضر بیت‌کوین را محاسبه می‌کند. دوباره به صورت قبل، با میانگین 30 و 90 روزه مقایسه می‌کند. حجم و مومنتوم بالا، دو فاکتور منفی هستند و خروجی نهایی را افزایش می‌دهند. 25 درصد این شاخص هم، مربوط به این فاکتور است.
- رسانه‌های اجتماعی: شاخص ترس و طمع، منشن و هشتگ‌های موجود در فضای مجازی در مورد بیت‌کوین را پیدا می‌کند و آن را با میانگین تاریخی آن، مقایسه می‌کند. هشتگ و منشن‌های زیاد، نشان دهنده درگیری بیشتر مردم با بیت‌کوین است و خروجی نهایی شاخص را افزایش می‌دهد. فاکتور سوشال مدیا هم 15 درصد شاخص را تشکیل می‌دهد.
- نظرسنجی‌ها: این شاخص، نظرسنجی‌های بزرگی را به صورت هفتگی انجام می‌دهد که هر کدام تقریباً 2 تا 3 هزار مشارکت کننده دارند. شور و اشتیاق بیشتر در این نظرسنجی‌ها، باعث افزایش شاخص می‌شود و شاخص را به سمت طمع می‌برد. نظرسنجی، 15 درصد شاخص را تشکیل می‌دهد.
- سلطه بیت‌کوین بر بازار (Bitcoin Dominance): این شاخص به طور کلی دامیننس بیت‌کوین را محاسبه می‌کند. دامیننس بیشتر، نشان دهنده ترس بیشتر است. افزایش دامیننس آلت‌کوین‌ها، بازار را شجاعانه‌تر نشان می‌دهد، نه ترس‌آور. دامیننس پایین بیت‌کوین، بازار را به سمت طمع می‌برد. فاکتور دامیننس، 10 درصد شاخص را تشکیل می‌دهد.
- روند سرچ در گوگل :شاخص ترس و طمع، شامل روند جست‌وجو در گوگل نیز می‌شود. جست‌جوی بیشتر در مورد علاقه به ارز دیجیتال، طمع بازار را افزایش می‌دهد. این فاکتور هم 10 درصد عدد شاخص را تشکیل می‌دهد.
آیا شاخص ترس و طمع مورد اعتماد است؟
آیا این شاخص آینده قیمت رمزارزها را مشخص می‌کند؟
به نظر می‌آید که یک همبستگی بین قیمت و این شاخص وجود دارد؛ البته برای یک دوره کوتاه. افزایش قیمت بیت‌کوین باعث افزایش شاخص و رسیدن به محدوده طمع می‌شود.
قبل از استفاده کردن از شاخص ترس و طمع، باید چند نکته را در نظر بگیریم و سوالات زیر را از خودمان بپرسیم:
- من یک سرمایه‌گذار بلند مدت هستم یا کوتاه مدت؟ اگر یک معامله‌گر هستید و ورود و خروج زیادی انجام می‌دهید، این شاخص ممکن است دیدی به شما بدهد و کمکتان کند. اگر سرمایه‌گذار بلندمدت هستید، معاملات فعال، یعنی خرید و فروش برای کسب سود سریع بر اساس حرکات کوتاه مدت قیمت، ممکن است منجر به از دست دادن رالی‌های بزرگ و در نهایت کاهش بازده کل شما شود.
- من یک معامله‌گر بنیادی هستم یا تکنیکال؟ شاخص ترس و طمع، یک اندیکاتور تکنیکال است و هیچ فاکتور بنیادی را روی خروجی نهایی خود تاثیر نمی‌دهد. اگر یک معامله‌گر بنیادی هستید، شاخص ترس و طمع تاثیری روی سرمایه‌گذاری شما ندارد.
به طور کلی، شاخص ترس و طمع، دید تاثیرگذاری در بازار فراهم می‌کند. هر سرمایه‌گذار نیاز دارد تا با تحقیق و بررسی مشخص کند که این شاخص روی سرمایه‌گذاری خود تاثیر دارد یا نه.
سلام بسیار ممنونم