دانشمندان موسسه فناوری ماساچوست (MIT)، دانشگاه بیرمنگام و سایر موسسات به منظور شناسایی نشانههای حیات در سیارههای خارج از منظومه شمسی، رویکرد جدیدی را پیشنهاد دادهاند.
به گفته آنها سطوح پایین دیاکسیدکربن در جو سیارهای با اندازه و دمای مشابه زمین احتمالا نشاندهنده وجود آب مایع، تکتونیک و زیست توده خواهد بود. تلسکوپ فضایی جیمز وب موفق به کشف این یافته جدید شده است. محققان خاطرنشان میکنند که زمین تنها سیاره منظومه شمسی است که بر روی آن آب مایع وجود دارد.
همچنین محققان به یک نکته مهم دیگر نیز اشاره میکنند. به گفته آنها میزان دیاکسیدکربن موجود در جو زمین نسبت به سایر سیارهها به میزان قابلتوجهی کمتر است. دانشمندان ادعا میکنند که چنانچه میزان دیاکسیدکربن موجود در یک سیاره نسبت به سیارههای همسایه آن به میزان قابلتوجهی کمتر باشد؛ در اینصورت چنین پدیدهای احتمالا نشاندهنده وجود اقیانوسهای مایع و حیات احتمالی در سطح آن سیاره خواهد بود.
محققان پس از مطالعه دقیق حوزههایی از زیستشناسی و شیمی و حتی جذب کربن در زمینه تغییرات آب و هوایی به این نتیجه رسیدند که مشاهده کاهش میزان دیاکسیدکربن در اتمسفر، یک شاخص بسیار محتمل از وجود آب مایع و حیات است.
تیم تحقیقاتی، استراتژی پژوهش خود را بر اساس جستجوی نشانههایی از میزان کم دیاکسیدکربن در جو تعریف نموده و بر پایه آن به جستجوی سیارههای قابل سکونت پرداختند. این رویکرد در منظومههایی نظیر منظومه شمسی که دارای چندین سیاره با اندازههای مشابه و در فواصل نزدیک به هم هستند؛ موثرتر واقع میشود.
نخستین گام این است که وجود جو در این سیارهها مشخص شود. اینکار در وهله نخست با شناسایی دیاکسیدکربن انجام میشود؛ ترکیبی که احتمالا در جو اکثر سیارهها به چشم خواهد خورد. پس از مشخص شدن وجود جو در سیارهها گام بعدی، اندازهگیری میزان دیاکسیدکربن است. اگر سطح دیاکسیدکربن در یک سیاره نسبت به سایر سیارهها به میزان قابلتوجهی کمتر باشد؛ در اینصورت میتوان به احتمال وجود اقیانوسهای مایع و قابلیت سکونت روی آن سیاره پی برد.
با اینحال شناسایی شرایط قابل سکونت لزوما به معنای وجود حیات نیست. محققان برای ارزیابی پتانسیل حیات پیشنهاد میکنند تا وجود ماده دیگری در جو با نام ازن نیز مورد بررسی قرار گیرد. دانشمندان پیشنهاد میکنند که اگر جو سیارهای بهطور همزمان دارای سطح ازن و دیاکسیدکربن کم باشد؛ در اینصورت چنین سیارهای به احتمال زیاد سکونتگاه برخی موجودات زنده خواهد بود.
آمائوری تریو از دانشگاه بیرمنگام ضمن اظهاراتی اعلام کرد: “شناسایی ازن در یک سیاره به احتمال زیاد با مصرف دیاکسیدکربن توسط برخی موجودات زنده در ارتباط است. ما در رابطه با تعدادی باکتری صحبت نمیکنیم؛ بلکه روی کلام، وجود یک زیست توده در مقیاس سیارهای است که قادر به پردازش و تعامل با مقادیر عظیم کربن است.