زمانی رایانههای شخصی به اندازه یک ماشین لباسشویی بسیار بزرگ حجم داشتند، اما به تدریج و با پیشرفت تکنولوژی ابعاد آنها کاهش یافت. پس از مدتی رایانههای قابل حمل به بازار آمد و امروزه نیز بازار تبلتها پر حرارت است.
زمانی امکان برقراری ارتباط صوتی میان دو نقطه نزدیک یکی از آرزوهای بشر بود، اما هم اکنون میتوانیم بین دورترین نقاط زمین، ارتباط صوتی و تصویری برقرار کنیم. اکنون یک سؤال مطرح میشود؛ قدم بعدی چیست؟ پیشرفت تکنولوژی گجتها و ابزارهای کمکی، ما را به کجا میبرد؟
در این مقاله قصد بررسی گوشهای کوچک از اقیانوس بیکران تکنولوژی را داریم.
گجتهای پوشیدنی
ابتدا تعریفی مختصر از واژه “گجت” میکنیم. گجت یا ابزارک به دستگاههای هوشمند کوچکی گفته میشود که در کارهای روزمره به ما کمک میکنند. مانند تلفن همراه، MP4 Player و از این قبیل دستگاهها. گجتهای پوشیدنی عبارتند از وسایل هوشمندی که میتوان آنها را پوشید و “تکنولوژی” به نوعی در ساخت و استفاده آنها دخیل است، اعم از ساعت، لباس، عینک، کفش و…
در گذشته شاهد ساعتهای هوشمندی بودیم که توسط شرکتهایی همچون موتورولا و نوکیا به بازار عرضه شدند. ساعتهایی که مجهز به سیستم عامل اندروید و سختافزار مناسب بودند، اما در واقع آنها چیزی جز یک موبایل کوچک نبودند! اکنون نوبت به اختراع هیجانانگیزتری رسیده است! عینکهای هوشمند، نسل جدید گجتهای پوشیدنی خواهند بود.
پیش از این شرکتهایی همچون Epson در این زمینه اقداماتی انجام دادهاند، اما وجه تشابه تمام فعالیتهای گذشته این بود که بیشتر آنها یا در حد طرح آزمایشی باقی ماندند و یا به طور تجاری عرضه نشدند. مهمترین علت این اتفاق هم ظاهر بزرگ و عجیب، به علاوه وزن زیاد آنها بود! اخیرا در نمایشگاههای CES و MWC طرحهایی توسط دو شرکت Vuzix و Lumus معرفی شدند و علیرغم مشکلاتی که داشتند سر و صدای زیادی به پا کردند. چرا که حداقل از نظر وزن و اندازه، وضعیت مناسبی داشتند. اما نکته ناامیدکننده ماجرا این است که این دو شرکت فعلا تصمیمی مبنی بر عرضه تجاری آنها نگرفتهاند. به هر حال نمایش این دو شرکت پنجرهای رو به آینده بود! قسمت هیجانانگیز در این زمینه، مقاله نیویورک تایمز در مورد شایعات پیرامون فعالیتهای دو غول دنیای IT یعنی اپل و گوگل، در ارتباط با گجتهای پوشیدنی است.
نیویورک تایمز ادعا میکند مدارکی در دست دارد که نشان میدهد این شرکتها چند سالی است مشغول سرمایهگذاری در زمینه گجتهای پوشیدنی هستند، اگرچه مسیر حرکت آنها متفاوت است اما در نهایت هدف یکسانی را در سر میپرورانند. “تلفیق دنیای مجازی با دنیای حقیقی”.
متأسفانه از فعالیتهای اپل اطلاعات خاصی در دست نیست، به جز اینکه این شرکت در حال طراحی و آزمایش نوعی تبلت با صفحه نمایش انعطاف پذیر است!
اما خوشبختانه اطلاعات خوبی در مورد فعالیتهای گوگل در دست میباشد. طبق ادعای نیویورک تایمز گوگل مراحل پایانی ساخت نوعی عینک هوشمند را پشت سر میگذارد که دارای خصوصیات شگفت انگیزی است! این عینک علاوه بر وزن بسیار کم و ظاهر لوکس، مجهز به سیستم عامل اندروید، پردازنده قوی و دوربین عکاسی و فیلمبرداری است. همچنین دارای حافظه داخلی بالا، باتریهایی مخصوص و دو هندزفری است که به دسته آن متصل هستند، به گفته نیویورک تایمز عینک گوگل با شبکههای نسل چهارم (4G یا LTE) هماهنگ میباشد. همچنین گفته میشود این عینک قادر است توسط امواج بیسیم به گوشیهای اندرویدی متصل شود.
حال در اینجا یک سؤال مطرح خواهد شد که گوگل چگونه توانسته این همه تجهیزات را در یک عینک ظریف جاسازی کند! بدون شک برای پاسخ به این پرسش باید تا عرضه رسمی آن صبر کنیم.
این عینکها چگونه کار میکنند؟
هنوز اطلاعات کاملی در زمینه عینکهای هوشمند نسل جدید موجود نیست، اما تا آنجا که میدانیم این عینکها مجهز به عدسیهایی خاص هستند که در واقع تلفیقی از لنز عینک و نوعی صفحه نمایش ویژه است، به طوری که تصاویر نمایش داده شده در این صفحات به صورت نیمه شفاف نشان داده میشوند و بیننده میتواند همزمان دنیای واقعی و تصاویر مجازی را از دریچه دو لنز عینک مشاهده کند. البته قطعا هر کدام از شرکتهای سازنده امکانات جانبی متفاوتی برای محصولات خود در نظر میگیرند، اما اساس کار این عینکها این چنین است.
همانطور که گفته شد این عینکها مجهز به پردازندههایی با معماری ARM میباشند و گفته میشود گوگل سیستم عامل خود، یعنی اندروید را روی عینک هوشمندش پیاده کرده است! این بدان معنا است که برنامهنویسان سیستم عامل اندروید میتوانند هر برنامهای برای آن طراحی کنند. در واقع لفظ “هوشمند” که به عینک گوگل اطلاق میشود، به دلیل برخورداری آن از سیستم عامل اندروید است. حال خودتان تصور کنید یک برنامهنویس خلاق چه کارهایی میتواند با یک عینک هوشمند و سیستم عامل اندروید انجام دهد!
عینکهای هوشمند چه کاربردی خواهند داشت؟
اگر اهل بازیهای کامپیوتری باشید، با سری بازیهای Ghost Recon آشنایی دارید. چنانچه به یاد داشته باشید شخصیت اصلی بازی
Ghost Recon همواره اطلاعاتی را جلوی چشمان خود میدید که این اطلاعات وابسته به عینک مخصوصی بود که به چشم داشت. به عنوان مثال میزان سلامتی و ضربان قلب دشمن، امکان دیدن آنها از پشت دیوار، مشاهده علامتی خاص روی دشمنان و نیروهای خودی، دیدن فاصله تا موقعیت مشخص و بسیاری اطلاعات دیگر که همگی توسط این عینک، نمایش داده میشدند. تصور کنید تمام اینها به واقعیت تبدیل شود! شایعه شده گوگل در کنار طراحی این عینک، در حال ساخت برنامه شبیهساز آموزش خلبانی توسط این گجت هوشمند هم است!
اینها استفادههای نظامی بود، شاید بپرسید در کارهای روزمره چه کمکی به ما میکند؟
همانطور که گفته شد عینکهای گوگل به دستگاههای اندرویدی متصل میشوند. در اینجا هر چیزی که پیش از این در تخیل ما بود، به واقعیت میپیوندد! تصور کنید با نصب یک نرمافزار مسیریاب، راه درست را در مقابل چشمان خود ببینید. به هنگام رانندگی میتوانیم توسط یک نرمافزار ساده سرعت و فاصله اتومبیلها را در بالای هرکدام مشاهده کنیم و همین موضوع میتواند از بسیاری تصادفات جلوگیری نماید. میتوانید در حالیکه به آرامی روی کاناپه استراحت میکنید به تماشای فیلم و یا مطالعه بپردازید بدون آن که گردن و چشمانتان درد بگیرد. حتی فکر کردن به این موضوع بسیار هیجانانگیز است که بتوانیم فیلمها و بازیهای کاملا سهبعدی را تجربه کنیم و یا با نصب یک نرمافزار بلک لیست هرچه را که دوست نداریم، بلوکه کنیم! تصور کنید فقط زیباییها را ببینید و تمام زشتیها را به لیست سیاه منتقل نمایید! شاید فکر کنید تمام اینها چیزی جز خیالپردازی و غلو نیست! اما باید گفت با توجه به سرعت سرسامآوری که پیشرفت تکنولوژی دارد، تمام این خیالپردازیها در آیندهای نه چندان دور به واقعیت خواهد پیوست! ضمنا فراموش نکنید اگر چند دهه پیش گفته میشد تلفن هوشمندی خواهد آمد که توسط آن میتوان به صورت بیسیم با تمام نقاط کره زمین ارتباط صوتی و تصویری داشت، همگان آن را یک خیالپردازی کودکانه تلقی میکردند!
آیا این عینکها ضرری برای سلامتی ندارند؟
به گفته یک متخصص چشم پزشک که مجله نیویورک تایمز در این زمینه با وی مصاحبه داشته، احتمالا در ابتدا این عینکها همچون نسل اولیه تلویزیونهای سهبعدی باعث سردرد و سرگیجه خواهد شد، مگر اینکه گوگل تکنولوژی بسیار پیچیدهای به کار بگیرد. دلیل این امر نیز آن است که چشم انسان نمیتواند همزمان روی دو نقطه متفاوت متمرکز شود و یا به اصطلاح فوکوس کند. یعنی اگر همچون بازیهای رایانهای یک نوار HUD در گوشه تصویر وجود داشته باشد (به عنوان مثال نوار نشاندهنده میزان سلامتی در بازیها) چشم ما نمیتواند به طور همزمان تصویر زمینه و این نوار سلامتی را به طور واضح ببیند. به عبارت دیگر گوگل باید کاری کند که تصاویر نمایش داده شده روی عدسیها، به طور خودکار با وضعیت چشم ما منطبق شوند. مثلا هنگامی که چیزی را در فاصله دور روی عدسی عینک میبینیم، نوار مذکور باید به طور خودکار تار و شی مورد نظر را واضح نمایش دهد!
مشکل دیگری که امنیت این عینکها را زیر سؤال میبرد استفاده آنها هنگام رانندگی است. زیرا راننده باید تمام حواس خود را به جاده بدهد و تمرکز روی اطلاعات نمایش داده شده توسط عینک ممکن است موجب حادثه شود. مگر اینکه این عینکها به قدری در زندگی روزمره جا افتاده شوند که هنگام تست گواهینامه و رانندگی استفاده از این عینکها نیز آموزش داده شود.
باید دید گوگل برای حل این مشکلات چه خواهد کرد.
زمان عرضه و قیمت احتمالی
طبق شواهد این عینکها در سال 2013 تا 2015 به بازار عرضه خواهند شد و قیمت آنها نیز حدود 600 دلار تخمین زده شده که رقم کمی نیست! به عقیده کارشناسان اگرچه نسل اول این عینکها از نظر تجاری به موفقیت قابل توجهی نخواهد رسید، اما زیرساختهای نسل بعدی را فراهم خواهد کرد و مردم را آماده پذیرش این تکنولوژی میکند.