نهاد ناظر بازیهای قمار در سوئیس، Gespa، بررسی فروش توکنهای بلاکچینی مرتبط با فیفا را پیش از جامجهانی ۲۰۲۶ آغاز کرده است. این اقدام با هدف روشن شدن این موضوع است که آیا این توکنها ماهیتی شبیه قمار دارند یا صرفاً ابزار دیجیتال برای خرید بلیتاند.
چه چیزی در مرکز بررسی قرار دارد؟
Gespa که معمولاً ناظر لاتاریها و شرطبندیهای ورزشی در سوئیس است، میکوشد مشخص کند آیا پیشنهادهای منتشرشده در collect.fifa.com در چارچوب قوانین قمار این کشور قابلملاحظه هستند یا خیر. مانوئل ریچارد، مدیر Gespa در بیانیهای به بلومبرگ نوشت: «با توجه به ارزیابی اولیهٔ داخلی، نمیتوان رد کرد که این عرضه ممکن است تحت قوانین قمار قرار گیرد. Gespa اکنون به جمعآوری واقعیتهای بیشتر ادامه خواهد داد تا مشخص شود آیا نیاز به اقدام نظارتی وجود دارد یا نه.»
پس فیفا متهم شده؟
در این مرحله اولیه، فیفا متهم نشده و تحقیقات در قالب کندوکاو و جمعآوری اطلاعات ادامه دارد. هدف Gespa فهم دقیق سازوکار فروش و ارزیابی احتمال تخطی از قوانین محلی است.
توکنها چگونه کار میکنند؟
توکنهای موسوم به «Right-To-Buy» به خریدار حق اولویت برای خرید بلیت یک بازی جامجهانی را میدهند. دارندهٔ توکن میتواند برای یک مسابقهٔ مشخص (حتی اگر تیمها یا صندلیها هنوز تعیین نشده باشند) بلیت بخرد یا توکن را در بازار ثانویه معامله کند.
برخی از توکنها به صراحت به یک تیم ملی یا مسابقهٔ خاص گره خوردهاند و ریسک بیشتری دارند. مثلاً «Right to Final» تنها در صورتی به دارندهٔ توکن امکان خرید بلیت فینال را میدهد که تیم مورد نظر تا فینال صعود کند؛ در غیر این صورت، آن توکن ممکن است بیارزش شود. به گزارش Athletic، دهها هزار توکن Right-To-Buy توسط فیفا فروخته شده و حدود ۱۵ میلیون دلار برای این نهاد درآمدزایی کرده است.
مثالی برای درک بهتر
تصور کنید توکنی میخرید که مربوط به تیم X است و فقط در صورت صعود تیم X تا نیمهنهایی به شما اجازهٔ خرید بلیت میدهد. اگر تیم زود حذف شود، توکن عملاً به شما ورود به بازی را تضمین نمیکند — همین عدم قطعیت وجهی از نگرانیهای قانونگذاران است.
Gespa چه اختیاراتی دارد؟
اگرچه Gespa مستقیماً بر فیفا نظارت قضایی ندارد، اما میتواند از شرکتهای مستقر در سوئیس درخواست کند در صورت اثبات تخلف، اقداماتی انجام دهند. این اقدامات میتواند شامل الزام ارائهدهندگان اینترنت مستقر در سوئیس به مسدودسازی دسترسی به وبسایتها یا سرویسهای مرتبط با تخلف احتمالی باشد. در عمل، هدف Gespa جلوگیری از نقض قوانین کشور و حفاظت از مصرفکنندگان است.
- موضوع تحت بررسی: آیا عرضهٔ توکنها ماهیت شرطبندی/قمار دارد؟
- نقطهٔ حساس: توکنهایی که نتیجهٔ واقعی مسابقه را شرط میکنند (مثل Right to Final)
- پیام رسمی: Gespa تحقیقات میدانی را برای تصمیمگیری درباره اقدامات بعدی ادامه میدهد
این پرونده نمونهٔ جدیدی از چالشهای قانونی در برخورد فناوریهای نوین (بلاکچین و توکنها) با مقررات سنتی است؛ پدیدهای که در سالهای اخیر در حوزه ورزش، سرگرمی و فضای دیجیتال بارها مطرح شده است. آیا توکنهای فیفا نهایتاً بهعنوان کالا، سرویس یا نوعی بازی شرطبندی شناسایی خواهند شد؟ پاسخ این سؤال ممکن است تأثیر قابلتوجهی بر بازار توکنهای ورزشی و سیاستگذاریهای مرتبط داشته باشد.
