سفیر ایران در مسکو، کاظم جلالی، اعلام کرد که سه ماهواره ایرانی با نامهای «ظفر ۲»، «پایا» و «کوثر ۱.۵» روز یکشنبه هفتم دیماه از پایگاه فضایی وستوچنی روسیه به مدار پرتاب شدند. به گفته او این اقدام، که با فناوری کاملاً بومی طراحی و ساخته شده است، نمادی از توان علمی کشور و همکاریهای بینالمللی در حوزه فضایی است.
مشخصات فنی و نقش بازیگران داخلی
جلالی در رشتهتوئیتی یادآور شد که طراحی و ساخت این ماهوارهها به دست نیروهای دولتی، دانشگاهها و شرکتهای دانشبنیان کشور انجام شده است. بر اساس گزارشها، سه ماهوارهای که امروز پرتاب شدند از نوع سنجشی بوده و توسط بخش خصوصی توسعه یافتهاند؛ موضوعی که نشاندهنده رشد زیستبوم نوآوری و شرکتهای دانشبنیان در صنعت فضایی ایران است.
ویژگیهای فنی و کاربردهای عملیاتی
معاون وزیر ارتباطات و رئیس پژوهشگاه فضایی ایران، وحید یزدانیان، ضمن تأیید ساخت این ماهوارهها توسط بخش خصوصی گفت که ماهوارههای سنجشی قادر به ارسال دادههای تصویری با قدرت تفکیکی بین ۱۵ متر تا کمتر از پنج متر هستند. چنین تفکیکی امکان بهرهبرداری در حوزههای متنوعی را فراهم میآورد؛ از جمله:
- نظارت کشاورزی و ارزیابی سلامت محصولات
- مدیریت منابع آب و پایش شبکههای آبی
- گزارشدهی و پایش محیط زیست و تغییرات کاربری اراضی
- پشتیبانی از طرحهای مدیریت بحران و شهرسازی
یزدانیان همچنین تاکید کرد که این ماهوارهها در مدار کمارتفاع زمین (LEO) و در فاصله حدود ۵۰۰ کیلومتری قرار میگیرند و عمر مفید اسمی آنها بین دو تا پنج سال برآورد شده است؛ بازهای که با استانداردهای جهانی همخوانی دارد و احتمال افزایش عمر عملیاتی پس از پرتاب وجود دارد.
اهمیت راهبردی پرتاب و همکاری با روسیه
جلالی پرتاب از پایگاه وستوچنی را در چارچوب همکاریهای گسترده ایران و روسیه در عرصه فضایی توصیف کرد و گفت انتخاب این پایگاه و استفاده از پرتابگر روسی «سایوز» به واسطه اعتمادپذیری و سابقه آن بوده است. به گفته سفیر ایران، با این پرتاب تعداد ماهوارههای ایران که از طریق وستوچنی به مدار فرستاده شدهاند به هفت عدد افزایش مییابد.
این دیپلمات همچنین تأکید کرد که دستاوردهای حاصلشده نتیجه تلاش دانشمندان و مهندسان ایرانی است؛ حتی در شرایطی که کشور با تهدیدها و تحریمها مواجه بوده است. انتقال فناوری و همکاری فنی بین دو کشور میتواند مسیر توسعه ظرفیتهای ملی در حوزه طراحی و ساخت ماهواره را تسریع کند.
نکته قابل توجه آن است که ورود ماهوارههای سنجشی جدید به مجموعه ماهوارههای بومی ایران میتواند بار اطلاعاتی و دسترسی به تصاویر فضایی با تفکیکهای متفاوت را برای نهادهای دولتی، پژوهشی و خصوصی افزایش دهد و زمینه را برای خدمات مبتنی بر تصویر ماهوارهای و محصولات ارزشافزوده فراهم سازد.
به طور خلاصه، این پرتاب نشاندهنده تلاقی چند عامل است: رشد شرکتهای دانشبنیان در اکوسیستم فضایی کشور، افزایش توان طراحی و ساخت بومی، کاربردیتر شدن ماهوارههای سنجشی برای نیازهای ملی و گسترش همکاریهای بینالمللی در محیطی که پیچیدگیهای ژئوپلیتیک وجود دارد.
