نئاندرتال‌ها، به‌رغم فرهنگ غنی، آناتومی تنومند و شباهت‌های زیادی که با ما داشتند، حدود ۴۰۰۰۰ سال پیش منقرض شدند. اما سوال اینجاست که چرا؟
دلایل این اتفاق، سال‌هاست که مورد مناقشه دانشمندان است و فرضیه‌های مختلف در این‌باره می‌گویند که رقابت آن‌ها با انسان‌های مدرن اولیه باعث این انقراض شده است. اما حالا تحقیق جدیدی نشان می‌دهد که شاید این‌گونه نبوده باشد.
Krist Vaesen، استاد علوم زیستی از دانشگاه تکنولوژی آیندهوون هلند، در پاسخ به این پرسش که «آیا نئاندرتال‌ها توسط ما انسان‌ها از بین رفته‌اند؟» می‌گوید: «نه، مطالعه ما نشان می‌دهد که انقراض این گونه‌ها، صرفا به‌خاطر یک بدشانسی جمعیتی اتفاق افتاده است.»
Vaesen و تیمش، در تحقیق خود، دست به شبیه‌سازی جمعیتی جوامع نئاندرتال با اندازه‌های مختلف ( از ۵۰ نفر تا ۱۰۰، ۵۰۰، ۱۰۰۰ و ۵۰۰۰ نفر) زدند و در هیچ‌کدام از آن‌ها، فاکتور رقابت نئاندرتال‌ها با اجداد مستقیم انسان‌های امروزی را لحاظ نکردند. با این‌حال، آن‌ها در شبیه‌سازی‌های خودشان، سه عامل تاثیرگذار و مهم در کاهش جمعیت‌های کوچک را مدنظر قرار دادند.
این سه عامل، شامل درون‌زایی (Inbreeding)، اثر آللی (Allee effects) (یک پدیده بیولوژیکی که در آن، یک جمعیت کوچک، میانگین توانایی زیستی افراد گروه را کاهش می‌دهد) و اتفاقات تصادفی (نوسان‌های تصادفی در نسبت زادوولدها، مرگ‌ومیرها و جنسیت‌ها، که بقای گروه‌های کوچک‌تر را در وضعیت بدی قرار می‌دهد).
براساس مطالعه حاضر و شبیه‌سازی‌های صورت‌گرفته، این فاکتورها به‌تنهایی برای توضیح انقراض نئاندرتال‌ها در طول یک دوره ۱۰۰۰ ساله کافی بودند.
محققین در مقاله خود نوشته‌اند: نتایج ما این فرضیه را تایید می‌کند که از بین رفتن نئاندرتال‌ها ممکن است صرفا به‌خاطر فاکتورهای جمعیتی بوده باشد. نتایج ما با این سناریو که، جمعیت کوچکی از نئاندرتال‌ها برای هزاران سال دوام آورده‌اند و سپس به‌خاطر بدشانسی از بین رفته‌اند، سازگاری دارد.
یافته‌های این پژوهشکران، با در نظر گرفتن اینکه جمعیت گونه‌های انسانی قدیمی، بسیار کم بوده است، منطقی به نظر می‌رسد. حدس زده می‌شود نئاندرتال‌ها جمعیتی بین ۵۰۰۰ تا ۷۰۰۰۰ نفر داشته‌اند.
البته تیم تحقیق فکر می‌کنند که اجداد انسان‌های مدرن ممکن است در کمک کردن به این کاهش طبیعی و تصادفی جمعیت نئاندرتال‌ها نقشی ایفا کرده باشند؛ بطوریکه نقش آن‌ها، نه در رقابت بر سر منابع، بلکه در پراکنده‌سازی جنسی این گونه‌ها بوده است.
به عبارت دیگر، به‌خاطر آمیخته‌گری تولیدمثل (cross-breeding) بین اجداد انسان‌های مدرن و نئاندرتال‌ها، احتمالا نئاندرتال‌ها فرصت‌های کمتری برای حفظ جمعیت‌های کوچک، ضعیف‌شده و به‌لحاظ ژنتیکی حساس خود داشته‌اند.
محققین در مقاله خود نوشته‌اند: پراکنده شدن جمعیت‌های کوچکی از انسان‌های مدرن در بین جمعیت‌های کوچک نئاندرتال‌ها، باعث کاهش فرصت‌های تولیدمثل و مهاجرت برای نئاندرتال‌ها شده است؛ بطوریکه بعدا حضور انسان‌های مدرن در اوراسیا، این پروسه را تسریع کرده است.
یافته‌های مطالعه حاضر، در مجله PLOS One چاپ شده است.
