آیا میدانهای الکترومغناطیسی داخل کابین خودروهای برقی خطرناک است؟ یکی از رایجترین نگرانیهای خریداران خودروهای برقی (EV) همین موضوع است. تازهترین دادهها اما تصویر متفاوتی نشان میدهند: هم آزمایشهای میدانی در اروپا و هم نتایج رسمی در چین ثابت کردهاند که تابش الکترومغناطیسی در خودروهای برقی مدرن، از جمله محصولات خودروسازان چینی، نهتنها از حد مجاز جهانی بسیار پایینتر است، بلکه در بسیاری موارد از خودروهای بنزینی هم کمتر است.
نتایج آزمایشهای ADAC آلمان: برقیها از بنزینیها ایمنتر
باشگاه خودرویی ADAC آلمان اخیراً روی ۱۱ خودروی تمام برقی، چند مدل پلاگین هیبرید و یک خودرو بنزینی آزمون میدانی انجام داده است. نتایج نشان میدهد:
- میزان میدان الکترومغناطیسی داخل کابین در تمامی خودروهای برقی بسیار پایین و در محدوده امن بوده است.
- بیشترین پیک تابش در ناحیه نزدیک به پاها و کف خودرو، یعنی جایی که موتور برقی و سیمکشی ولتاژ بالا قرار دارد، ثبت شده است.
- ناحیه سر و بالاتنه سرنشینان کمترین میزان تابش را تجربه میکنند و عملاً در سطحی بسیار پایینتر از استانداردهای بینالمللی قرار میگیرند.
- تفاوت بین شارژ AC (کندتر) و شارژ DC سریع، از نظر سطح تابش، ناچیز بوده و جالب اینکه در بسیاری موارد، شارژ سریع DC حتی مقادیر کمتری نسبت به شارژ AC ثبت کرده است.
این نتایج برای خریداران خودروهای برقی، بهویژه آنهایی که بهدنبال خودروهای خانوادگی و استفاده روزمره در شهر هستند، پیام روشنی دارد: از نظر تابش الکترومغناطیسی، خودروهای برقی هیچگونه ریسک اضافهای نسبت به خودروهای بنزینی و دیزلی ایجاد نمیکنند.
چین و رویکرد سیستماتیک به ایمنی الکتریکی خودروهای نوین
در بازار چین، موضوع ایمنی الکتریکی و بهطور خاص تابش الکترومغناطیسی، بهشکل حرفهای و مبتنی بر استانداردهای سختگیرانه دنبال میشود. مرکز تحقیقات و فناوری خودروی چین (CATARC) از طریق مرکز آزمون خودروهای انرژی نو، هر ساله دهها مدل جدید را ارزیابی میکند.
در سومین کنفرانس سالانه «ایمنی الکتریکی خودروهای انرژی نو» که اوایل نوامبر برگزار شد، اعلام شد که از ابتدای سال ۲۰۲۵ تاکنون بیش از ۳۰۰ پروژه ارزیابی ایمنی الکتریکی روی خودروهای برقی و پلاگین هیبرید انجام شده است. هدف اصلی این ارزیابیها:
- شناسایی و کنترل ریسکها از مرحله توسعه محصول
- ارائه راهنمایی دادهمحور به خودروسازان برای تولید خودروهای ایمنتر و باکیفیتتر
- افزایش اعتماد عمومی به خودروهای برقی چینی در بازارهای داخلی و صادراتی
استاندارد ششبعدی NESTA؛ فراتر از یک تست ساده
یکی از مهمترین ابزارهای سنجش ایمنی در چین، سیستم ارزیابی «NESTA» است؛ مخفف New Energy Safety Technical Assessment. این استاندارد، خودروهای انرژی نو را در شش بعد کلیدی بررسی میکند:
- ایمنی شارژ
- ایمنی الکترومغناطیسی
- ایمنی عملکردی (Functional Safety)
- ایمنی ولتاژ بالا
- ایمنی باتری
- ایمنی حریق
تا زمان برگزاری کنفرانس، ۱۴ خودروی چینی موفق شدهاند تأییدیه کامل NESTA را در هر شش بعد کسب کنند. در بین سری دوم مدلهای موفق میتوان به این خودروها اشاره کرد:
- Aito M7
- Jetour Zongheng G700
- Onvo L90
- Li Auto i8
- M-Hero M817
- Fulwin A9L
- Xiaomi YU7
پیش از این نیز مدلهایی مانند Galaxy E8، Exeed Exlantix ES و ET، JAC Refine RF8، Jiyue 07، Aito M9، GAC Hypertec HT، Geely Galaxy Starship 7 EM-i، iCar V23، Aito M8، BYD Han L، Leapmotor B10 و Lynk & Co 900 موفق به دریافت این گواهی شده بودند.
برترینها در هر بعد ایمنی در سال ۲۰۲۵
ارزیابیهای NESTA فقط به قبولی و رد شدن محدود نمیشود، بلکه در هر بعد، بهترینها نیز معرفی میشوند. برای سال ۲۰۲۵، نتایج جالبی بهدست آمده است:
- ایمنی شارژ: BYD Han L، Lynk & Co 900، Hyundai Elexio
- ایمنی الکترومغناطیسی: Mercedes-Benz CLA، Li Auto i8، Zeekr 9X، Geely Galaxy M9
- ایمنی عملکردی: Onvo L90، Xiaomi YU7، Galaxy Starship 7 EM-i، Exeed Exlantix ET
- ایمنی ولتاژ بالا: Leapmotor B10، Fulwin A9L، Wuling Xingguang 730
- ایمنی باتری: Jetour Zongheng G700، Aito M7، M-Hero 817، Toyota bZ3X
- ایمنی حریق: Saic H5، Aito M8، Onvo L60، iCar V23
حضور همزمان خودروسازان چینی، اروپایی و ژاپنی در این فهرست نشان میدهد که رقابت در حوزه ایمنی خودروهای برقی فراتر از مرزهای ملی است و استانداردها ماهیتاً جهانی شدهاند.
اعداد چه میگویند؟ تابش بسیار کمتر از حد مجاز
اندازهگیریهای انجامشده روی خودروهای برقی چینی در شرایط واقعی رانندگی، تصویر دقیقی از وضعیت تابش الکترومغناطیسی ارائه میدهد:
- در ردیف جلو، میدان مغناطیسی بین ۰٫۸ تا ۱٫۰ میکروتسلا (μT) اندازهگیری شده است.
- در ردیف عقب، این مقدار حدود ۰٫۳ تا ۰٫۵ میکروتسلا بوده است.
با توجه به اینکه حد مجاز ملی در چین ۱۰۰ میکروتسلا تعیین شده، این ارقام تنها حدود ۱ تا ۱٫۳ درصد از سقف استاندارد را تشکیل میدهند. بهعبارت دیگر، فاصلهای بسیار زیاد تا مرز خطر وجود دارد.
نکته مهم دیگر:
- بیشترین مقادیر ثبتشده معمولاً در نزدیکی واحد محرکه برقی و مسیرهای عبور کابلهای ولتاژ بالا، بهویژه در بخش کف و اطراف پاها دیده میشود.
- قسمتهای حساستر بدن مانند سر و ناحیه سینه در سطحی بهمراتب پایینتر از همین مقادیر قرار دارند.
از نظر شارژ نیز:
- شارژ کند AC و شارژ سریع DC تأثیر محسوسی بر افزایش تابش داخل کابین ندارند.
- در بسیاری از خودروها، حالت شارژ سریع DC حتی تابش کمتری نسبت به شارژ AC ثبت کرده است.
مقایسه با وسایل خانگی؛ عددها را در مقیاس درست ببینیم
برای درک بهتر این اعداد، کافی است آنها را با برخی لوازم خانگی مقایسه کنیم:
- پتوهای برقی خانگی میتوانند بین ۱۰ تا ۵۰ میکروتسلا میدان مغناطیسی تولید کنند.
- این سطح چندین برابر بیشتر از آن چیزی است که در کابین خودروهای برقی چینی اندازهگیری شده است.
بنابراین، اگر استفاده از وسایل برقی روزمره مانند پتو برقی برای مصرفکننده عادی قابل قبول است، تابش الکترومغناطیسی در خودروهای برقی مدرن باید حتی کمتر نگرانکننده باشد.
اهمیت این نتایج برای بازار جهانی خودروهای برقی
بازار جهانی خودروهای الکتریکی، بهویژه با حضور پررنگ برندهای چینی، در حال گسترش است. دغدغههایی مانند ایمنی باتری، آتشسوزی، و تابش الکترومغناطیسی، مستقیماً بر تصمیم خریداران در اروپا، خاورمیانه و سایر مناطق اثر میگذارند.
چند نکته مهم که این دادهها برای خریداران و علاقهمندان خودرو روشن میکند:
- خودروهای برقی چینی، بهویژه مدلهای تازهوارد با پلتفرمهای جدید، بهشدت تحت آزمونهای ایمنی چندلایه قرار میگیرند.
- تأییدیههایی مانند NESTA نقش مهمی در افزایش اعتماد به برندهای چینی در بازارهای صادراتی دارد.
- از نظر تابش الکترومغناطیسی، دادههای رسمی نشان میدهد که این خودروها بهطور قابلتوجهی پایینتر از حد مجاز ملی و بینالمللی عمل میکنند.
برای خریدارانی که بین یک خودرو بنزینی سنتی و یک خودروی برقی چینی مردد هستند، این آمار یک پیام مشخص دارد: از نظر تابش الکترومغناطیسی، خودرو برقی نهتنها گزینهای پرریسکتر نیست، بلکه در بسیاری موارد ایمنتر از خودروی احتراقی است.
