رئیس مجلس با تأکید بر لزوم ایجاد توازن بین آزادی دسترسی و حکمرانی کارآمد در فضای مجازی اعلام کرد که فیلترینگ فعلی در شرایط عادی اشتباه است، اما حذف بیقید و شرط آن بدون سازوکارهای حکمرانی هوشمند امکانپذیر نیست. او از تجربههای دورههای بحران برای توجیه محدودیتها سخن گفت اما تأکید کرد فضای فعلی کشور وضعیت بحرانی ندارد و ادامه فیلترینگ گسترده راهحل مناسبی نیست.
فیلترینگ، ویپیان و پیامدهای امنیتی
قالیباف با اشاره به استفاده گسترده شهروندان از ویپیان و فیلترشکنها هشدار داد که این روند نه تنها کارایی فیلترینگ را کاهش میدهد بلکه سلامت شبکه ملی اطلاعات را نیز تحت تأثیر قرار میدهد. وقتی درصد زیادی از کاربران برای دسترسی به سرویسها از فیلترشکن استفاده کنند، امکان نفوذ هکرها، جمعآوری دادهها و رخنههای امنیتی افزایش مییابد. آیا ادامه سیاست فیلترینگ در عمل به امنیت کمک میکند یا عملاً آسیبزننده است؟ او میگوید این وضعیت نیازمند بازنگری و سیاستگذاری هوشمندانه است.
از نگاه رئیس مجلس، یکی از پیامدهای ناخواسته فیلترینگ مطلق، رشد بازار سیاه VPN و افزایش ترافیک غیرقابل مدیریت است که بار امنیتی و مدیریتی را بر شبکه داخلی افزایش میدهد. او تأکید کرد که باید راهکارهایی جایگزین و قابل اجرا ارائه شود تا هم دسترسی شهروندان تسهیل شود و هم حاکمیت قانونی و امنیت برقرار بماند.
حکمرانی هوشمند؛ بین رهاسازی و کنترل مطلق
قالیباف تصریح کرد که رفع کامل فیلترینگ بدون وجود چارچوب حکمرانی امکانپذیر نیست. به گفته او، هیچ کشوری فضای مجازی را کاملاً رها نکرده است؛ زیرا فضای دیجیتال فقط حوزه امنیت نیست و اقتصاد، سلامت، آموزش، حریم خصوصی و دیگر شئونات زندگی در آن جریان دارد. بنابراین حکمرانی باید وجود داشته باشد تا از حقوق مردم محافظت کند و سازوکارهای شفاف برای نظارت و پاسخگویی فراهم شود.
رئیس مجلس درباره مصوبه ۳۲ بندی شورای عالی فضای مجازی گفت این سند نتیجه جلسات کارشناسی و مذاکرات سران قواست و همزمان دو هدف را دنبال میکند:
- تثبیت حکمرانی مشخص و هوشمند در فضای مجازی
- ایجاد مسیر تدریجی و کنترلشده برای باز شدن پلتفرمها
قالیباف اشاره کرد که اجرای دقیق بندهای این مصوبه، از جمله چراغ سبزی که باعث بازگشایی محدود واتساپ پس از مسدودسازی شد، میتواند راهکار میانهای بین سیاستهای سختگیرانه و دسترسی آزاد فراهم کند.
او همچنین بر تفکیک پلتفرمهای «دشمنانه» از پلتفرمهای بینالمللیِ رقیب تأکید کرد: برخی سرویسها عمداً علیه منافع کشور عمل کردهاند و تعامل با آنها منطقی نیست، اما بسیاری دیگر صرفاً بخشهایی از اکوسیستم رقابتی جهانی هستند و باید امکان حضور مدیریتشده آنها فراهم شود. در این چارچوب وزارت ارتباطات مأمور شده تا شرایط اتصال و همکاری با پلتفرمهای بینالمللی را طوری فراهم کند که سازوکارهای آنها با قوانین داخلی همراستا شوند.
در پایان، قالیباف بر این نکته تأکید کرد که راهحل پایان اختلافات درباره فیلترینگ و دسترسی آزاد، اجرای دقیق و شفاف مصوبه ۳۲ بندی و حرکت به سمت حکمرانی هوشمند است؛ حکمرانیای که هم امنیت را تضمین کند و هم از حقوق شهروندی و اقتصاد دیجیتال حمایت نماید.
