اطلاع از تعداد افرادی که به شرکت فیسبوک اعتماد ندارند؛ امری جالبتوجه بهنظر میرسد. کمیته ارتباطات فدرال (FTC) بهدلیل عدم پایبندی فیسبوک به حکم جلب رضایت که در سال 2011 به امضا رسیده بود؛ این شرکت را 5 میلیارد دلار جریمه کرد. بر اساس مفاد حکم رضایتنامه، فیسبوک بدون اظهار رضایت مشترکان مجاز به استفاده از پروفایل اعضا نبوده است. در سالهای 2015 تا 2016، الکساندر کوگان؛ استاد روسی – آمریکایی دانشگاه کمبریج با استفاده از برنامهای که ظاهرا برای اهداف تحقیقاتی توسعه یافته بود؛ اقدام به گردآوری پروفایلها نمود. اما آقای کوگان اطلاعات پروفایل 87 میلیون کاربر را به یک کمپانی موسوم به Cambridge Analytica فروخت. کمپین تبلیغاتی دونالد ترامپ به منظور تبدیل دادهها به اطلاعات کاربردی و قابل استفاده، کمپانی مذکور را به خدمت گرفت.
در نخستین روز سال جاری، موسسهای موسوم به Privacy International با انتشار گزارشی ادعا کرد که برخی اپلیکیشنهای اندرویدی، اطلاعات شخصی کاربران را به فیسبوک ارسال میکنند. این رسانه اجتماعی ظاهرا دادههای شخصی افراد را دریافت میکند؛ حتی اگر این کاربران دارای یک حساب کاربری فیسبوکی نباشند.
دادههای بیومتریکی پیشتر برای فیسبوک مشکلساز بودهاند
گزارش منتشر شده توسط موسسه Business Insider ظاهرا به ناتوانی فیسبوک در محرمانه نگاه داشتن اطلاعات خصوصی اعضا خود اشاره دارد. این گزارش خاطرنشان میکند که در حد فاصل سالهای 2015 و 2016، فیسبوک اقدام به توسعه یک اپلیکیشن تشخیص چهره برای کارمندان خود نموده است. این اپلیکیشن هرگز در اختیار مصرفکنندگان عادی قرار نگرفت و پروژه مربوط به آن نیز نهایتا متوقف شد. بر اساس اظهارات یک منبع، موضوع نگرانکننده در خصوص سیستم این است که اپلیکیشن مذکور در صورت دسترسی به اطلاعات کافی در خصوص اعضا قادر به شناسایی کلیه کاربران فیسبوک بود. به گفته گزارش، این اپلیکیشن مراحل اولیه توسعه خود را پشت سر میگذاشت. کارمندان فیسبوک با نصب اپلیکیشن بر روی گوشیهای خود و نگاه داشتن دوربین بر روی چهره یک شخص، پس از چند ثانیه قادر به مشاهده نام و تصویر پروفایل فیسبوک وی بودند.
سال گذشته دعوی حقوقی علیه فیسبوک بهعنوان یک دادخواست عمومی موردتائید قرار گرفت؛ بدان معنا که چندین دادخواست مشابه با یکدیگر ادغام شدند. شاکیان ادعا کردند که این اپلیکیشن بدون دریافت مجوز از سیستم تشخیص چهره گوشیهای آنها استفاده کرده است. از سال 2010 کمپانی به منظور نمایش نام اعضاء در تصاویر اقدام به گردآوری الگوهای چهره بر اساس خصوصیات جسمانی کاربران نمود. اما شاکیان میگویند که این اقدام، مفاد قانون حفظ حریم خصوصی موسوم به Illinois Biometric Information Privacy Act که در سال 2008 صادر شده را نقض میکند. بر اساس این قانون، کمپانیها بدون دریافت مجوز قادر به گردآوری و ذخیرهسازی دادههای بیومتریکی نخواهند بود. فیسبوک در دفاع از اقدام خود اعلام کرد که الگوهای چهره جزو دادههای بیومتریکی محسوب نمیشوند. این مشخصه کماکان در برنامه حفظ شده است و با تگ کردن یکی از مشترکان فیسبوکی بر روی عکس، لینک مربوطه به پروفایل فیسبوک مشترک ارجاع داده میشود. قبلا این قابلیت بهصورت پیشفرض در برنامه فعال شده بود؛ اما اکنون کاربران بایستی شخصا آنرا فعال نمایند.
همچنین بر اساس گزارشات مخابره شده، فیسبوک بر روی توسعه دستیار هوشمند اختصاصی خود با عملکردی مشابه گوگل اسیستنت، سیری و آمازون الکسا کار میکند. کمپانی از این دستیار برای نمایشگرهای هوشمند سری Portal خود استفاده خواهد کرد. در حال حاضر اسپیکرهای پرتابل از دستیار دیجیتالی الکسا شرکت آمازون بهره میگیرند. پیشتر و در سال 2015، فیسبوک چنین مشخصهای را به اپلیکیشن مسنجر خود افزود و آن را “M” نامگذاری کرد. دستیار “M” به منظور پاسخگویی به برخی پرسشهای خاص از هوش مصنوعی استفاده میکرد و پرسشهای بدون پاسخ نیز به مرکز تماس با مدیریت نیروی انسانی ارسال میشدند. در ژانویه سال 2018، فیسبوک این مشخصه را حذف کرد.
ظاهرا فیسبوک بر روی یک دستیار هوشمند اختصاصی برای نمایشگر هوشمند سری پرتال خود کار میکند
در عینحال فیسبوک یکی از 4 شرکت فنی (در کنار اپل، گوگل و آمازون) است که برای نقض احتمالی قوانین ضد انحصاری از سوی کمیته قضایی مجلس نمایندگان آمریکا مورد تحقیق و تفحص قرار میگیرد. طی هفته گذشته این کمیته، پاسخهای مکتوب 4 شرکت بزرگ حوزه فناوری به پرسشهای طرح شده از آنها را منتشر کرد. فیسبوک در پاسخ خود اعتراف کرد که اپلیکیشنهای خاص ارایه شده از سوی پلتفرم توسعهدهندگان در صورت رقابت با قابلیتهای اختصاصی فیسبوک کنار گذاشته شدهاند. بهعنوان مثال، کمپانی اعتراف کرد که اپلیکیشن Vine را کنار گذاشته است. این اپلیکیشن توییتری منسوخ شده اقدام به تولید حلقههای ویدیویی 6 ثانیهای میکرد. فیسبوک اعلام کرد که اپلیکیشن Vine در واقع از مشخصه News Feed کمپانی کپیبرداری نموده است. همچنین اعضای کمیته مایل بودند تا از دلایل پشت پرده تصمیم فیسبوک مبنی بر کنار گذاشتن برنامههایی نظیر Phhhoto ،MessageMe ،Voxer و Stackla مطلع شوند. فیسبوک در پاسخ اعلام کرد که بر اپلیکیشنهای ناقض سیاستهای کمپانی، محدودیتهایی را اعمال میکند.
چنانچه فیسبوک در زمینه حفظ دادههای شخصی و خصوصی بهعنوان یک کمپانی قابلاعتماد شناخته نشود؛ در اینصورت توقف فرآیند توسعه اپلیکیشن تشخیص چهره توسط کمپانی احتمالا خبر خوشایندی بهنظر میرسد. شما در این زمینه چهطور فکر میکنید؟ آیا با وجود اظهارات فیسبوک مبنی بر توقف توسعه این ابزار، انتشار آن کماکان محتمل خواهد بود؟