تیمی از محققین در مرکز پروازهای فضایی گادرد ناسا (Goddard Space Flight Center) در مریلند آمریکا، نشانههایی از بخار آب در بالای سطح قمر یخی سیاره مشتری یعنی اروپا پیدا کردهاند. اروپا، بهعنوان یک سنگ فضایی کوچک، یکی از اهداف بسیار مهم برای جستجوی حیات فرازمینی است.
Lucas Paganini، سرپرست این پروژه و دانشمند علوم سیارهای ناسا، در بیانیه این آژانس فضایی گفته است: در حالیکه دانشمندان هنوز نتوانستهاند بر روی این قمر مایعی پیدا کنند، اما ما موفق به کشف چیز دیگری شدهایم؛ بخار آب.
براساس مقالهای که در همین رابطه، روز دوشنبه در مجله Nature Astronomy منتشر شد، تیم ناسا توانسته است در بالای سطح اروپا مقادیری بخار آب بیابد که در عرض چند دقیقه میتواند یک استخر استاندارد شنا را پر کند.
در حالیکه این مقدار بخار آب، زیاد به نظر میرسد؛ اما تنها برای مشاهدات انجام شده از روی زمین کافی است. دانشمندان، از ۱۷ مشاهدهای که توسط رصدخانه W. M. Keck در هاوایی انجام دادهاند، تنها در یکی از آنها موفق به یافتن بخار آب شدهاند. این رصدخانه، از یک طیفسنج مخصوص که کار آن اسکن نور فروسرخ منتشرشده یا جذبشده توسط سیارات است، برای شناسایی ترکیبات شیمیایی موجود در اتمسفر این سیارات استفاده میکند.
Paganini و تیمش در مقاله مذکور نوشتهاند: ما نشان دادیم که انتشار بخار آب بر روی اروپا، در مقایسه با ارزیابیهای قبلی ما، در سطوح پایینتر و تنها در فعالیتهای نادر ولی شدیدتر برخی از نقاط قمر اتفاق میافتد.
دانشمندان برای سالها حدس میزدند که بر روی سطح اروپا آب وجود دارد و حالا به نظر میرسد که مشاهده رصدخانهای انجامشده این حدسیات را تایید میکنند.
بیش از دو دهه پیش، فضاپیمای گالیله ناسا شواهدی از یک مایع رسانای الکتریکی بر روی سطح اروپا پیدا کرده بود. سپس در سال 2018، بررسی و آنالیز دادههای بدستآمده، وجود آن را تایید کردند. همچنین دادههایی که قبلا توسط تلسکوپ فضایی هابل جمعآوری شده بود نیز این موضوع را پشتیبانی میکردند.
Avi Mandell، دانشمند علوم سیارهای مرکز گادرد در بیانیه ناسا گفته است: ما یافتههای خود را چندین بار مورد بررسی قرار دادیم تا خطاهای احتمالی موجود در مشاهداتی که از روی زمین انجام شده بودند را حذف کنیم. با اینحال، ما در نهایت مجبور خواهیم بود که به قمر اروپا نزدیکتر شویم تا ببینم واقعا چه چیزی در حال اتفاق افتادن است.
البته ناسا پیشاپیش ماموریتی را برای این منظور تدارک دیده است. کاوشگر بدون سرنشین Europa Clipper قرار است در سال 2023 از نزدیک نگاهی به سطح یخی اروپا بیندازد.
این کاوشگر مجهز به انواع دوربینها، طیفسنجها و همچنین یک رادار برای بررسی ضخامت پوسته یخی آن خواهد بود و شاید منجر به یافتههای بیشتری درباره بخار آب موجود در بالای سطح قمر مشتری گردد.
سلام بنده باهر برنامه علمی موافقم