خبرهای غیررسمی از محافل نزدیک به دولت ایالات متحده، از رقابت تنگاتنگ میان سه شرکت پیشرو در عرصه فناوری برای اجرای بخش‌های کلیدی از پروژه دفاعی فضایی موسوم به “گنبد طلایی” حکایت دارد. این پروژه که پس از دستور اجرایی رئیس‌جمهور سابق، دونالد ترامپ، در ژانویه سال جاری به جریان افتاده، با هدف ایجاد سپری دفاعی در برابر تهدیدات موشکی طراحی شده است.
بر اساس اطلاعات منتشر شده، شرکت فضایی اسپیس‌ایکس، تحت رهبری ایلان ماسک، به همراه دو شرکت دیگر، یعنی شرکت نرم‌افزاری پالانتیر و شرکت سازنده پهپاد آندوریل، پیشنهادهایی را برای ایجاد و استقرار شبکه‌ای از ماهواره‌های پیشرفته ارائه کرده‌اند. این شبکه، که به عنوان “لایه نظارتی” شناخته می‌شود، وظیفه شناسایی و ردیابی موشک‌های دشمن را در سراسر کره زمین بر عهده خواهد داشت.
این طرح اولیه، استقرار صدها ماهواره رصدگر را پیش‌بینی می‌کند که قادر به شناسایی و ردیابی تهدیدات موشکی خواهند بود. همچنین، ناوگانی مجزا از ماهواره‌های مسلح نیز برای انهدام این تهدیدات در نظر گرفته شده است. با این حال، منابع آگاه تاکید دارند که اسپیس‌ایکس در بخش تسلیحاتی این پروژه نقشی نخواهد داشت.
در هفته‌های اخیر، مدیران ارشد این سه شرکت با مقامات ارشد دولت و پنتاگون جلساتی را برگزار کرده‌اند تا پیشنهادات خود را ارائه دهند. منابع نزدیک به این مذاکرات، این فرآیند را “خارج از روال معمول قراردادهای نظامی” توصیف کرده‌اند و تاثیر نفوذ ایلان ماسک در دولت را عاملی تعیین‌کننده در این روند دانسته‌اند.
گفته می‌شود که اسپیس‌ایکس تمرکز خود را بر بخش نظارتی این سامانه گذاشته است، که شامل مجموعه‌ای از ماهواره‌های پیشرفته برای شناسایی و ردیابی موشک‌ها می‌شود. برآوردها حاکی از آن است که هزینه طراحی اولیه این بخش بین 6 تا 10 میلیارد دلار خواهد بود. اسپیس‌ایکس، با سابقه پرتاب صدها ماهواره جاسوسی به فضا در پنج سال گذشته، از مزیت قابل توجهی در این زمینه برخوردار است.
با این حال، ایلان ماسک در واکنش به گزارش‌های منتشر شده، در شبکه اجتماعی X این ادعاها را تکذیب کرده است.
بر اساس گزارش‌ها، اسپیس‌ایکس پیشنهاد داده است که نقش خود در سامانه “گنبد طلایی” را به صورت یک “سرویس اشتراکی” ارائه دهد. در این مدل، دولت به جای مالکیت کامل سامانه، هزینه دسترسی به فناوری را پرداخت می‌کند. این مدل می‌تواند فرآیندهای سنتی قراردادهای پنتاگون را دور زده و سرعت اجرای پروژه را افزایش دهد، اما نگرانی‌هایی در مورد کاهش کنترل دولت بر توسعه و هزینه‌های آینده سامانه مطرح شده است.
ژنرال مایکل گتلین، از نیروی فضایی ایالات متحده، در حال بررسی این موضوع است که آیا اسپیس‌ایکس باید مالک و اپراتور بخش خود از این سامانه باشد یا مالکیت و عملیات به دولت واگذار شود. ژنرال بازنشسته نیروی هوایی، ترنس اوشاگنسی، که اکنون مشاور ارشد ماسک در اسپیس‌ایکس است، نیز در مذاکرات اخیر این شرکت با مقامات دفاعی حضور داشته است.
در صورت نهایی شدن قرارداد، این پروژه می‌تواند به بزرگ‌ترین پیروزی سیلیکون ولی در حوزه قراردادهای دفاعی تبدیل شود. با این حال، شرکت‌های سنتی مانند لاکهید مارتین، نورثروپ گرومن، بوئینگ و RTX نیز در این رقابت حضور پررنگی دارند.
مقامات آمریکایی اعلام کرده‌اند که بیش از 180 شرکت برای مشارکت در پروژه “گنبد طلایی” اعلام آمادگی کرده‌اند. این طرح توسط شورای امنیت ملی کاخ سفید بررسی شده و استیو فاینبرگ، معاون وزیر دفاع، نقش کلیدی در تصمیم‌گیری نهایی خواهد داشت.
برآوردها نشان می‌دهد که هزینه کلی اجرای این پروژه به صدها میلیارد دلار خواهد رسید. پنتاگون برنامه‌ریزی کرده است که مراحل اولیه این سامانه از سال 2026 آغاز شود و توسعه آن تا بعد از سال 2030 ادامه یابد.
