در طی چند دهه اخیر ما انسانها به خیره شدن و استفاده زیاد از دستگاههای هوشمندشان بسیار علاقهمند شدهایم و روزانه ساعتهای بسیاری از وقتمان را صرف کار، بازی، استفاده و تماشای کامپیوترها، تبلتها، گوشیهای هوشمند و تلویزیونهایمان میکنیم. این میزان طبق تحقیقات انجام شده چیزی در حدود 10 ساعت و 39 دقیقه در طول روز است. اما آیا این همه زل زدن به صفحه نمایش دستگاههای دیجیتال برای ما بد است؟
این احتمال وجود دارد، زیرا ما خود را در معرض نور آبی رنگی قرار میدهیم که از این دستگاهها ساطع میشود. این طیف نوری نوعی از امواج الکترومغناطیسی با طول موج کوتاه بوده و دارای انرژی بسیاری زیادی است. از طرف دیگر با اینکه ثابت شده نور، تحت شرایط خاص میتواند به چشمان آسیب بزند ولی تاکنون هیچ دلیل علمی برای مضر بودن نور آبی یافت نشده است. شاید به همین دلیل باشد که بسیاری از افراد، از محبوببودن عینکهای فیلترکننده نور آبی (Blue Light-blocking Glasses) تعجب میکنند زیرا استفاده گسترده از این عینکها در حالی است که این نور بیخطر محسوب میشود، پس آیا واقعا این عینکها همانطور که اغلب مردم باور دارند، مفید هستند؟
در این باره دکتر Rahul Khurana در مصاحبه خود با سایت Business Insider اعلام نمود که بسیاری از افراد نگران آسیبرسانی نور آبی به چشمانشان هستند و این نگرانی جای تامل دارد و کاملا قابل درک است، با این حال تاکنون هیچ شواهدی برای وجود اثرات زیانبار غیرقابل بازگشت توسط نور آبی به چشم گزارش نشده است.
البته قرار گرفتن در معرض نور آبی مسئله جدیدی نیست و انسانها در طول هزاران سال گذشته همواره در معرض آن قرار داشتهاند، زیرا بزرگترین و آشناترین منبع نور آبی، خورشید است. به علاوه نور آبی یکی از اصلیترین طیفهای نوری برای فتوسنتر گیاهان و همچنین ساخت لامپهای LED است. اما اگر نور آبی مضر نیست چرا ما در موقع تماشای مونیتور، دائما در معرض خشکی، سوزش و مالیدن چشمانمان هستیم؟
پاسخ این سوال بسیار ساده است، خسته شدن چشم علت اصلی این مسئله است. در واقع بیش از 60 درصد افراد آسیبها و مشکلات ناشی از خستگی چشمان را تجربه کردهاند، پس به نظر میرسد نور آبی علت آن نیست. عامل این خستگی نیز بیشتر به دلیل عدم رعایت نکات مربوط به سلامت چشمان، نحوه و مدت زمان تماشای صفحه نمایش است. تقریبا اغلب کاربران در موقع خیره شدن به نمایشگر، فراموش میکنند که به طور مستمر و مرتب پلک بزنند.
پلک زدنِ کمتر، موجب خشکی کره چشم و افزایش فشار به سیستم بینایی میگردد که در نهایت موجب خستگی و حتی آسیب به چشم میشود (توصیه شده در زمان تماشای نمایشگر بعد از گذشت بیست دقیقه به مدت بیست ثانیه به دیدن مناظر اطراف به خصوص فاصلههای دور بپردازیم).
پس اگر مشکل اصلی خستگی چشم است، باید نتیجه گرفت که عینکهای فیلترکننده نور آبی نیز بیفایده هستند. با این حال استفاده از آنها احتمالا میتواند کمک کند تا ما خواب شبانه بهتری داشته باشید. دلیل آن نیز اینطور بیان شده که بر طبق تحقیقات انجام شده، نور آبی بر ریتم زندگی روزانه انسان، بیدار شدن طبیعی از خواب و چرخه خواب تاثیر دارد. طبق بررسیهای محققان دانشگاه هاروارد، نور آبی میتواند سبب کاهش توانایی بدن برای تولید هورمون ملاتونین گردد. این هورمون موجب خوابآلودگی و آماده شدن بدن انسان و مغز برای خواب طبیعی در شب هنگام شود.