گران، پرخرج و بی‌فایده. قابل درک است که چرا افراد زیادی در مورد فرمول یک اینگونه فکر می‌کنند. بودجه سالانه تیم‌هایی مثل مرسدس و فراری حدود 2 میلیارد دلار است ( بله، میلیارد)، این در حالیست که خودروهایی که لوییس همیلتون و سباستین فتل با آن مسابقه می‌دهند شبیه به خودرویی است که من و شما با آن رانندگی می‌کنیم.
اگر کمی عمیق‌تر به موضوع نگاه کنیم و در مورد فرمول یک به بررسی و تحقیق بپردازیم، متوجه خواهیم شد که واقعیت بدین شکل نیست و بیشتر تکنولوژی‌های روزمره که ما در خودروهای خود استفاده می‌کنیم، حاصل تجربه رانندگان و تیم‌های مسابقه است؛ در این مورد می‌توان به تیم مک‌لارن اشاره کرد که برای اولین بار در سال 1966 وارد فرمول یک شد و از آن پس به تولید انواع گوناگون خودروهای تجاری پرداخت که در این راه نیز بسیار موفق بوده و بخش تولید مک‌لارن در سال گذشته توانست تعداد 3340 دستگاه خودرو به فروش برساند. هر چند مک لارن در 8 سال گذشته به عنوان یک تولید‌کننده موفق مطرح بوده است، اما نمی‌توان خودروی مک‌لارن F1 که در سال 1992 معرفی شد را فراموش کرد؛ چرا که نام F1 بسیار برازنده‌اش بود.
از نظر هزینه و مولفه‌های کلیدی، خودروهای فرمول یک و دیگر خودروها، در دو جهان کاملا متفاوت قرار دارند. در فرمول یک، هدف فقط سریع و سریع‌تر رفتن است و این در شرایطیست که قوانین و مقررات زیاد و سخت‌گیرانه‌ای برای تیم‌ها وضع شده است. هدف پول نیست، هر خودرو میلیون‌ها دلار قیمت دارد؛ بعنوان مثال: باله یا بال (wing) جلو یک خودروی فرمول یک 218/000 دلار قیمت دارد (بر اساس مک‌لارن 570S در نمایشگاه بین‌المللی خودرو دوبی). حدس بزنید هزینه یک گیربکس یا جعبه‌دنده خودرو فرمول یک چقدر است؟ 1 میلیون دلار، که با این پول می‌توانید 4 دستگاه مک‌لارن 600LT با خدمات پس از فروش مناسب و تضمین تعویض لاستیک‌ها بخرید.
قطعا خودروهای فرمول یک برای تولید و استفاده در خیابان مناسب نیستند. استفاده از قطعاتی با چنین قیمت‌های نجومی برای هیچ خودروسازی به صرفه نخواهد بود. کریس گودوین، راننده اصلی تست مک‌لارن می‌گوید: “خودروهای جاده‌ای مک‌لارن بر اساس خودروهای فرمول یک طراحی و تولید می‌شوند. خودروهای فرمول یک بدلیل طراحی خاصشان برای رقابت در پیست، عملا توانایی لازم برای استفاده در جاده را ندارند و بسیار محدود هستند”. او می‌گوید: ” تیم‌های فرمول یک به طور مرتب در حال بررسی و بروزرسانی هستند و تجربیات خود را برای تولید خودروهای جاده‌ای در اختیار همکاران خود قرار می‌دهند. خودروهای جاده‌ای مک‌لارن دارای یک شاسی سبک از فیبر کربن، خنک کننده بزرگتر، طراحی بدنه آیرودینامیک بزرگتر و سیستم تعلیق بزرگتر هستند، که حاصل انتقال دانش و رابطه دوطرفه میان کارکنان فرمول یک و بخش جاده است”.
مک‌لارن اخیرا تعداد 500 دستگاه خودروی مک‌لارن سنا (Senna) تولید کرده است که برای ادای احترام به آیرتون سنا (Ayrton Senna) راننده اواخر دهه 80 و اوایل دهه 90 میلادی مک‌لارن، نام او را بر این خودرو گذاشته است. تمرکز اصلی مک‌لارن افزایش شتاب و سرعت بوده است و می‌توان این موضوع را در نگاه اول به این هیولا، از وزن سبک و طراحی آیرودینامیکی آن متوجه شد. سنا نزدیک‌ترین خودروی جاده‌ای به فرمول یک است؛ حداقل تا چند سال آینده که قرار است مرسدس AMG One (لوییس همیلتون یکی از اولین دارندگان آن خواهد بود) و استون مارتین والکری (Valkyrie) که حاصل همکاری و ادغام فناوری استون و بخش مسابقه ردبول خواهد بود، روانه بازار شوند.
مدت زیادی از معرفی سوپر‌اسپرت برابهام BT62 نمی‌گذرد؛ این خودرو مخصوص پیست است. جک برابهام استرالیایی تنها فردی است که در سال 1966 و با خودروی دست‌ساز خودش توانست، فاتح مسابقات گرندپری فرمول یک شود. او از سال 1962 تا 1992 در 394 رقابت فرمول یک شرکت کرد. وی در سال 2014 درگذشت. برای ادای احترام به 70 سال فعالیت او، تنها 70 دستگاه از این خودرو تولید خواهد شد و تا پایان سال جاری راهی بازار خواهد شد. قیمت این هیولای 700 اسب بخاری حدود 1.8 میلیون دلار است. وزن این خودرو 972 کیلوگرم و بدنه آن از پروفیل فیبر کربن سبک‌وزن ساخته شده است، سیستم تعلیق القایی مثل فرمول یک، ترمزهای کربن_سرامیک، تایرهای اسلیک (slick ) مخصوص فرمول یک، طراحی آیرودینامیکی ویژه‌ای که نیروی رو به پایین کافی برای سرعت‌های بالا فراهم می‌کند. در حالی که این خودرو صرفا برای استفاده در مسابقه و پیست طراحی شده، صحبت از احتمال تبدیل آن به یک خودرو جاده وجود دارد. تا کنون خودرویی با چنین شتاب و قدرتی، در دسترس عموم قرار نگرفته است.
فراری قبل از ساخت انواع خودروهای جاده، فقط خودرو مخصوص مسابقه می‌ساخت. در واقع انزو فراری موسس شرکت فراری از ابتدا علاقه‌ای به تولید چنین خودروهایی نداشت و پشتیبانی مالی از تیم مسابقات باعث شد، که فراری به سراغ تولید آنها برود. فراری در سال جاری 9000 خودرو می‌سازد که درآمد خالص بالغ بر 4 میلیارد دلار نصیبشان می‌کند و تولیدی که برای تضمین مالی تیم مسابقه شروع شد، در حال حاضر کسب و کار بسیار پر رونقی است. مانند مک‌لارن، فراری هم برخی از دانش‌های بدست آمده از فرمول یک را در تولید خودرو جاده به کار می‌گیرد، نمونه واضح آن خودروی Laferraari Hypercar است که با شاسی فیبر کربن و طراحی خاص آیرودینامیک، Kers (سیستم بازیابی انرژی جنبشی) و موتور پر قدرت V12 روانه بازار شد و همه این ویژگی‌های خاص برگرفته از خودروهای فرمول یک است.
سویچیرو هوندا، بنیانگذار خودروسازی ژاپنی هوندا (دارای افتخارات و تاریخچه مشهور در فرمول یک)، یک گفته معروف دارد: “مسابقه یعنی پیشرفت این صنعت”. و این همان چیزی است که امروز می‌بینیم.
